پایش کیفیت آب رودخانه‌های استان خوزستان جهت مصارف شرب، صنعت و کشاورزی با استفاده از شاخص‌های irwqisc و nsfwqi

زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب رودخانه‌ها برای تصمیم‌گیری در خصوص استفاده از آن‌ها بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، این تحقیق به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه‌های استان خوزستان انجام شد. مواد و روش‌ها: رودخانه‌های مورد بررسی شامل دز، کرخه، کارون، مارون و زهره که مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های برداشت شده در طول سال 1397 در ایستگاه‌های معین بر روی این رودخانه‌ها انجام شد. بدین منظور، از استاندارد ایران، سازمان بهداشت جهانی و محیط زیست کانادا و دیاگرام‌های شولر و ویلکاکس استفاده شد. از شاخص‌های کیفی irwqisc و nsfwqi نیز برای تعیین رتبه کیفی آب این رودخانه‌ها استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آب رودخانه دز از نظر صنعتی خورنده است در حالی که سایر رودخانه‌ها دارای آب رسوبگذار برای مصارف صنعتی بودند. کیفیت آب دز از نظر شرب بهتر از سایر رودخانه‌های استان خوزستان بود لیکن این رودخانه نیز براساس دیاگرام شولر دچار منیزیم، سختی و کلر بالا شده است. برای مصارف کشاورزی استفاده از آب این رودخانه نسبت به سایر رودخانه‌ها بهتر بود. رودخانه کارون وضعیت متوسطی نسبت به سایر رودخانه‌ها داشت و کیفیت آب در بالادست بهتر از پایین دست است. براساس شاخص irwqisc دامنه تغییرات کیفیت آب رودخانه‌های دز، کرخه، کارون، مارون و زهره به ترتیب 83-71، 52-41، 55-39، 41-33 و 32-25 بود. نتایج شاخص nsfwqi برای رودخانه‌های دز، کرخه، کارون، مارون و زهره به ترتیب نشان داد که مقدار این شاخص در رودخانه‌های مذکور بین 77-65، 70-55، 68-58، 60-52 و 48-36 متغیر بود. نتیجه‌گیری: براساس نتایج، کیفیت رودخانه‌ دز در وضعیت نسبتاً خوب قرار داشت. رودخانه‌های کارون و کرخه در وضعیت متوسط قرار داشتند و سایر رودخانه‌ها دارای وضعیت نسبتاً بد بودند. براساس کلیه شاخص‌ها، کیفیت آب رودخانه زهره در وضعیت بد و رودخانه دز در وضعیت خوب قرار داشت. سایر رودخانه‌ها کیفیت متوسطی داشتند.

Monitoring of Khuzistan water resources quality for domestic, industrial and irrigation usage using IRWQIsc and NSFWQI indices

Background and Aim: Monitoring water quality is so important so as to decide about using them. So, this research was conducted to evaluate Khuzitan’s river water quality. Materials and Methods: The rivers were studied consist of Dez, Karkheh, Maroon, Karoon and Zohreh. Data collecting was applied during 2018 for each river from specified stations. So, water quality standard of Iran, WHO and Canadian council of ministers of the environment, and Shoeller diagram and Wilcox diagram were used. In addition, IRWQIsc and NSFWQI standards were used to categorize river water quality. Results: The results showed that Dez water was industrially corrosive, while other rivers had sedimentary water for industrial use. The water quality of Dez was better than other rivers in Khuzestan province, but this river also had high magnesium, hardness and chlorine based on the Shoeller diagram. The quality of this river was better for agricultural purposes rather than the others. Karun River was moderately better than other rivers, and water quality is better upstream than downstream. According to IRWQIsc index, the water quality variations of Dez, Karkheh, Karoon, Maroon and Zohreh were 7183, 4152, 3955, 3341 and 2532, respectively. The results of NSFWQI index for Dez, Karkheh, Karoon, Maroon and Zohreh rivers showed that the values of these rivers varied between 6577, 5570, 5868, 5260 and 3648, respectively. Conclusion: Thus Dez River was in relatively good condition. Karoon and Karkheh rivers were in moderate condition and other rivers were in relatively poor condition. According to all indices, water quality of Zohreh River was in poor condition and Dez River was in good condition. Other rivers had medium quality.