بررسی کارایی نانولوله کربن چند جداره و خاکستر حاصل از زائدات درخت خرما در حذف رنگ از فاضلاب نساجی

زمینه و هدف: یکی از مصارف مهم مواد رنگی در صنعت نساجی است که حدود 75 درصد مواد رنگی تولید شده در جهان در رنگرزی کالاهای نساجی، چرم و کاغذ به کار می‌رود. رنگ‌ها به دلیل ساختار پیچیده‌ اغلب پایدار و مقاوم به تجزیه بیولوژیک بوده و سمی، سرطان‌زا و جهش‌زا و می‌توانند باعث آلرژی و مشکلات پوستی در انسان شوند. این مطالعه با هدف بررسی کارایی نانو لوله کربن چند جداره و خاکستر خرما در حذف رنگ از فاضلاب نساجی بافت بلوچ شهرستان ایرانشهر در سال 1391 انجام شد. مواد و روش ها  : این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که به صورت تجربی بر روی فاضلاب نساجی با غلظت رنگ 20 میلی‌گرم در لیتر انجام و اثر متغیرهای غلظت نانو لوله کربن چند جداره و خاکستر حاصل از زائدات خرما، زمان‌های 30، 60، 90، 120 و 150دقیقه وph  های 3، 5 ،7، 9 و 11 بر کارایی حذف رنگ بررسی شد. غلظت رنگ در نمونه‌های مختلف با استفاده از اسپکتروفتومتر در طول موج 525 نانومتر قرائت شد. یافته ها : مقادیر حذف رنگ با جاذب نانو لوله کربن چند جداره در phهای 3، 5، 7، 9، و 11 برای غلظت رنگ 20 میلی‌گرم در لیتر و 0.05 گرم در لیتر نانو لوله کربن در زمان 180 دقیقه به ترتیب 85.5، 93.4، 88.4، 81.3 و 75.3 درصد و برای جاذب خاکستر خرما در زمان‌های مذکور به ترتیب 88، 92.8، 96، 92.2 و 88.7 درصد بدست آمد. همچنین میزان جذب رنگ توسط نانو لوله کربن چند جداره به ترتیب 1710، 1868، 1769، 1626، 1506 میلی‌گرم در گرم جاذب و برای خاکستر خرما 1763، 1857، 1921، 1844 و 1775 میلی‌گرم در گرم جاذب بودت. ایزوترم جذب برای دو جاذب منطبق با مدل لانگمیر (0.876 r2=  نانو لوله کربن چند جداره و0.980r2= خاکستر خرما ) بود . بیشترین مقدار حذف cod جاذب نانو لوله کربن چند جداره در  ph=5، غلظت جاذب 0.05 و زمان تماس 180 دقیقه 73.4 درصد و برای خاکستر خرما در ph=7 و غلظت جاذب 0.05 و زمان تماس 180 دقیقه 70.6 درصد بدست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده میزان حذف رنگ از فاضلاب نساجی با افزایش زمان واکنش، جرم جاذب افزایش می‌یابد و همچنین میزان حذف رنگ و حذف cod توسط نانو لوله کربن چند جداره و خاکستر خرمادر حد مطلوبی بوده ولی کارایی نانو لوله کربن چند جداره در ph اسیدی و کارایی خاکستر خرما در  phخنثی بیشتر می‌باشد. به نظر می رسد با توجه به فراوانی زائدات خرما، استفاده از خاکستر خرما در حذف آلاینده‌های زیست محیطی مقرون به صرفه‌تر است .

A Survay on Dye Removal from Colored Textile Wastewater Using Multi‐walled Carbon Nanotubes and Palm Ash as aNatural Adsorbent

Background and Objective: Textile industry is one of the largest consumers of dyes. Approximately 75% of global dye production is used for dyeing textile, leather, and paper products. Dyes due to their complexstructure are mostly stable, toxic, carcinogenic, mutagenic, and resistant to biodegradation; they also can cause allergies and skin conditions in humans.This study aimed to evaluate the efficacies of multi‐walled carbon nanotubes and palm ash for dye removal from textile wastewater in Baluch region ofIranshahr in Iran. Methods: This experimental study was performed on textile wastewater with a dye concentration of 20 mg/L in 2013. The efficacy of multi‐walled carbon nanotubes and palm ash for dye removal at different concentrations, durations (30, 60, 90, 120, and 150 minutes), and pH ranges (3, 5.7, 9, and11) was investigated. Dye concentration in different samples was measured, using a spectrophotometer at a wavelength of 525 nm. Results: The rates of dye removal using multi‐walled carbon nanotubes at pHs of 3, 5, 7, 9, and 11, dye concentration of 20 mg/L, and adsorbent concentration of 0.05 g/L were 85.5%, 93.4%, 88.4%, 81.3%, and 75.3%, respectively during 180 minutes. The corresponding values for palm ash were 88%, 92.8%, 96%, 92.2%, and 88.7%, respectively. The rates of dye absorption were 1710, 1868, 1769, 1626, and 1506 mg/g for multi‐walled carbon nanotubes and 1763, 1857, 1921, 1844, and 1775 mg/g for palm ash, respectively. According to Langmuir isotherm model, adsorption isotherms were R2=0.876 and R2=0.980 for carbon nanotubes and palm ash, respectively. The maximum removal of chemical oxygen demand (COD) inmulti‐walled carbon nanotubes was obtained at pH=5, adsorbent concentration of 0.05, and contact time of 180 min (73.4%). For palm ash, maximum removal was achieved at pH=7, adsorbent concentration of 0.05,and contact time of 180 min (70.6%). Conclusion: Dye removal from textile wastewater can be promoted by increasing reaction time. Dye and COD removal by multi‐walled carbon nanotubes and palm ash was desirable. In fact, in multi‐walled carbonnanotubes, efficacy was desirable at acidic pHs, while in palm ash, neutral pH was considered desirable. Therefore, use of palm ash for the removal of environmental pollutants can be cost‐effective, given its high abundance. Paper Type: Research Article