بررسی محیطی اکتوپارازیت‌های رومبومیس اوپیموس(rodentia: gerbillinae)؛ مخزن اصلی لیشمانیوز پوستی زئونوتیک در یک کانون هایپراندمیک در منطقه سگزی استان اصفهان

سابقه و هدف: جوندگان نقش مهم را در نگهدارى و انتقال انواع پاتوژن ها دارند. همچنین اکتوپارازیت هاى آنها ناقل بسیارى از بیمارى هاى خطرناک مى باشند. این مطالعه از مهر1395 تا مهر1396جهت تعیین فون و پراکندگی اکتوپارازیت‌های مخازن لیشمانیوز جلدی روستایی و در نهایت جهت پیشگیری وکنترل بیماری‌های زئنوتیک احتمالی در منطقه هایپراندمیک سگزی استان اصفهان درآینده انجام گرفت. مواد و روش‌ها: جوندگان بوسیله تله‌های زنده‌گیر شرمن و در فصول مختلف صید و سپس در آزمایشگاه با استفاده از کلیدهای معتبر تشخیص صفات مورفولوژیک و نیز اندازه گیری و مقایسه صفات مورفومتریک با نمونه های استاندارد، شناسایی شدند. اکتوپارازیت‌ها از روی جوندگان بیهوش شده با کلروفرم برداشته شد و در الکل 96% اتانول نگهداری و سپس با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند. یافته‌ها: در مجموع 92 عددگونه rhombomys opimus و1 عدد از گونه nesokia indica صید شدند.50 عدد (53.88%) از 93 عدد جونده،آلوده به اکتوپارازیت بودند و527 عدد اکتوپارازیت‌ از روی آنها جمع آوری شد. در مجموع 9 گونه اکتوپارازیت شناسایی گردید که شامل؛1 گونه از کنه‌ها (0.19% rhipicephalus sanguineus)،1 گونه از شپش‌ها (0.19% polyplax spp.)، 5 گونه از کک‌ها؛ (75.71% xenopsylla nuttalli، 8.73% echidnophaga oschanini، 0.95% nosopsyllus ziarus، 0.95% coptopsylla mesghalii و 0.19% nosopsyllus turkmenicus turkmenicus) و2 گونه از مایت‌ها (7.78% dermanyssus sanguineus و5.31% hirstionyssus sp.) می باشند. نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد که r. opimus به‌وفور در منطقه سگزی یافت می‌شود و کک x. nuttalli بیشترین فراوانی را داشت. به منظور پیشگیری از شیوع بیماری‌های منتقله با جوندگان و ناقلین، بایستی کنترل جمعیت جوندگان، همزمان با کنترل اکتوپارازیت‌ها انجام گیرد.