پتانسیل خوردگی و رسوب گذاری در شبکه توزیع آب آشامیدنی: مطالعه موردی شهر مشهد، 1396

زمینه و هدف: خوردگی و رسوبگذاری لوله های شبکه توزیع، یکی از شاخصهای مهم ارزیابی کیفی آب و نیز از متداول‌ترین فرآیندهای زیان‌آوری است که سبب کاهش کیفیت، رنگ، بو و طعم آب آشامیدنی و افزایش فلزات سنگین در آب میگردد. خوردگی سبب ورود محصولات جانبی به آب و کاهش عمر لوله و رسوبگذاری سبب کاهش دبی و کاهش کارایی شیرها و اتصالات میگردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت خورندگی و یا رسوبگذاری آب شبکه توزیع آب شهر مشهد انجام شد. مواد و روش‌ها: در مطالعه مقطعی حاضر، 72 نمونه از سطح شهر مشهد در سال 1396 به منظور بررسی خصوصیات کیفی آب، برداشت و بر اساس روشهای مندرج در کتاب مرجع آزمایشهای آب و فاضلاب مورد آنالیز قرار گرفت. سپس سه شاخص لانژلیه، رایزنر و تهاجمی در نرم‌افزار اکسل برنامه‌نویسی شده و خورندگی و رسوبگذاری آب تعیین گردید. یافته‌ها: میانگین کلی شاخصهای لانژلیه، رایزنر و تهاجمی برای آب شهر به‌ترتیب 0/14±0/48، 0/38±6/67 و 0/23±12/2 بود. بر اساس شاخص لانژلیه و رایزنر، 1/86% از کل نقاط مورد مطالعه رسوب‌گذار کم میباشند و بر اساس شاخص تهاجمی، 97/2% از کل نقاط رسوب‌گذار میباشند. همچنین نتایج نشان داد 58/3% نمونه های بررسی شده در فصل بهار رسوبگذاری کم و سایر نمونه ها رسوب‌گذار زیاد میباشند. در فصل تابستان 33/3% از کل نمونه ها رسوب‌گذار زیاد و سایر نمو نه ها رسوب‌گذار کم میباشند.نتیجه گیرى: بر اساس نتایج، آب شبکه توزیع آب آشامیدنى شهر مشهد داراى پتانسیل رسوب گذارى است، لذا اندیشیدن تدابیرى در زمینه کنترل رسوب گذارى در شبکه توزیع آب شرب به خصوص در مناطق با رسوب گذار زیاد امرى ضرورى است.

Corrosion and Scaling Potential in drinking water distribution system: a case study of Mashhad, 2017

Background and objectives: Corrosion and Scaling in distribution network pipes is one of the most important indices in water quality evaluation and one of the most common environmental phenomena that deteriorate water quality, color, odor, taste and also increases the concentration of heavy metals in water. Corrosion causes entry of byeproducts to water and decreases pipe life and sedimentation, reduces the flow rate and the efficiency of valves and fittings. The purpose of this study was to determine the corrosion or Scaling state of drinking water in Mashhad in 2017. Material and methods: In this study, 72 samples were taken during 2017 to evaluate water quality characteristics, and analyzed based on the standard methods. Then, three indices including Langlier, Ryznar and Aggressiveness Indices were programmed in Excel software and based on this, Corrosion and scaling potential of drinking water were determined. Results: Results showed that the averages of Langlier, Ryznar and Aggressiveness Indices for water were 0.14±0.48, 6.67±0.38 and 12.23±0.23, respectively. According to the Langlier and Ryznar indices, 86.1% of total samples had low scaling potential and according to Aggressive index 97.2% of total samples had scaling. Also, the results showed that 58.33% of the samples were low scaling in spring and other samples were high scaling. In addition, in the summer, 33.3% of the total samples were high scaling and other samples were low scaling. Conclusion: The results showed that drinking water of Mashhad city was Scaling. Therefore, it is necessary to take measures to control scaling in distribution network pipes, especially in areas located in high scaling zones.