مکان‌یابی چاه های تغذیه جهت تغذیه مصنوعی و بهبود کیفیت آبخوان دشت بیرجند با استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب

زمینه و هدف: ﺑﯿﺶ از 85 درﺻﺪ ﻓﺎﺿﻼب ﺷﻬﺮی و ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ فاضلاب‌های ﺻﻨﻌﺘﯽ را آب ﺗﺸﮑﯿﻞ داده ازاین‌رو ﻓﺎﺿﻼب تصفیه‌شده می‌تواند در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از فعالیت‌ها ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ آب ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. مطالعه حاضر با هدف ارائه راهکار عملی جهت تجدید سفره‌های آب زیرزمینی از لحاظ کمی و کیفی در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎک و سفره‌های آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮای ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎ وارد کردن ﻓﺎﺿﻼب تصفیه‌شده به سفره‌های آب زیرزمینی‌ که کیفیت کمتری نسبت به پساب تصفیه شده دارند، انجام پذیرفته‌ است. مواد و روش‌ها: برای این روش تغذیه مصنوعی معیارهایی کیفیت شیمیایی، هدایت هیدرولیکی، ضخامت لایه غیر اشباع خاک، توپوگرافی و کاربری اراضی در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت و مناطق عمومی مستعد تغذیه مصنوعی با هدف تغذیه‌ای (افزایش کمی) در اراضی آبخوان دشت بیرجند مشخص گردید. همچنین معیارها با هدف افزایش بهبود کیفیت شیمیایی (افزایش کمی و کیفی) نیز با استفاده از روش anp و نرم‌افزارsuper decisions وزن‌دهی گردید، به‌طوریکه کیفیت شیمیایی موجود آبخوان در اولویت تغذیه مصنوعی قرار گرفت. یافته‌ها: بر اساس هدف تغذیه‌ای، 6.63 کیومترمربع از اراضی در دسته بندی خیلی خوب و 50.56 کیلومترمربع در دسته‌بندی خوب منطقه قرار گرفتند. همچنین بر اساس هدف بهبود کیفیت شیمیایی، 1.13 کیلومترمربع از اراضی در دسته‌بندی خیلی خوب و 55.61 کیلومترمربع در دسته‌بندی خوب قرار گرفتند. در این هدف، پساب تصفیه شده در مناطقی از آبخوان که کیفیت نامناسبی دارد، تزریق می‌شود تا سبب بهبود کیفیت آن گردد. نتیجه‌گیری: در این پژوهش با استفاده از مکان‌یابی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی راهکاری ارائه شد که ضمن تغذیه مناطقی از آبخوان که کیفیت نامناسبی دارد، کیفیت آن را نیز افزایش می‌دهد. این امر سبب می‌گردد آب آبخوان برای مصارف کشاورزی مناسب و کارا گردد. این راهکار منابع با کیفیت بالاتر را برای مصارف شرب و بهداشتی حفظ نماید.