ارزیابی خطر عناصر سرب، کادمیوم و روی در دو گونه ماهی خوراکی کوسه باله سیاه کوچک (carcharhinus limbatus) و ماهی هامور (epinephelus coioides) خلیج فارس در سال 1395

زمینه و هدف: با توسعه صنایع در سواحل و گسترش شهرهای ساحلی، اکوسیستم‌های آبی و آبزیان در معرض آلاینده های مختلف به ویژه فلزات سنگین قرار گرفته‌اند. فلزات سنگین پس از ورود به محیط آبی در بافت آبزیان تجمع یافته و در نهایت وارد زنجیره غذایی شده و به بدن انسان راه می یابند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی خطر عناصر سرب، کادمیوم و روی در دو گونه ماهی خوراکی کوسه باله سیاه کوچک و ماهی هامور خلیج فارس در سال 1395 انجام شد. مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضرنمونه برداری در پاییز سال 1395 انجام گرفت و از هر گونه ماهی، 15 نمونه عضله برداشت و به روش مرطوب هضم و غلظت سرب، روی و کادمیوم به وسیله دستگاه جذب اتمی furnace aas model 67og اندازه‌گیری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss، ورژن 20 و آزمون‌های shapirowilk،  one sample ttest و binomial test انجام شد. انجام شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج، میانگین غلظت فلزات سرب، روی و کادمیوم به ترتیب در عضله ماهی کوسه بال سیاه کوچک 5/5، 8/4 و mg/kg 0/22 و در ماهی هامور به ترتیب 9/14، 13/54 و mg/kg 0/27 بود که میانگین غلظت فلز سرب در هر دو ماهی، بیشتر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت بود. مقدار شاخص بهره مخاطره کل برای ماهی کوسه باله سیاه کوچک و ماهی هامور کمتر از 1 بود. نتیجه‌گیری: جذب سرب، کادمیوم و روی به‌واسطه مصرف عضله خطری مصرف کنندگان را تهدید نمی کند، اما مقادیر فاکتور وضعیت به‌دست آمده برای ماهی کوسه باله سیاه کوچک و ماهی هامور در محدوده استاندارد معرفی شده برای ماهیان آب‌های آزاد قرار ندارد و نشان‌دهنده شرایط نامناسب این زیستگاه برای آبزیان از نظر سلامت و استرس‌های محیطی می‌باشد.

The risk assessment of Lead, Cadmium and Zinc in the two edible fishe species (Carcharhinus limbatus) and (Epinephelus coioides) of Persian Gulf in 2016

Abstract   Background and aim:With the development of coastal industries and cities, aquatic ecosystems and organisms are exposed to contaminants, especially heavy metals. Heavy metals accumulate in aquatic tissues and eventually enter the food chain and human body. The aim of this study was to investigate the concentrations of lead, cadmium and zinc in muscle of two fish species (Cicharhinuslimbatus) and (Epinepheluscoioides) from the Persian Gulf.   Materials and Methods:For this purpose, 15 samples of muscle were takenfrom each fish, and by wet digestion method, the concentration of Lead, Cadmium and Zinc were measured by atomic absorption device. Statistical analysis of the obtained results was carried out by SPSS software (v.20) using ShapiroWilk, One Sample TTest and Binomial Test.   Results:According to the results, the mean concentrations of lead, zinc and cadmium were 5.55, 8.40, 0.202 mg/kg and 14.9, 13.54, 277.0 mg/kg, in Cicharhinuslimbatus and Epinepheluscoioides respectively. The mean concentration of lead in both fisheswashigher than the WHO standard. The HI index for Cicharhinuslimbatus and Epinepheluscoioides is less than 1.   Conclusion:With respect to the obtained results, the absorption of these metals does not threaten consumers. However, the proportions of condition factor for Cicharhinuslimbatus and Epinepheluscoioides are not within the standard range and indicate the inappropriate conditions of this habitat for aquatic health and environmental stresses.