بررسی و مقایسه تاثیر فرآیندهای مختلف آبکشی و پخت بر میزان باقی‌مانده فلزات سنگین سرب و کادمیوم در برنج‌های طارم کشت شده در شالیزارهای شهر قائم‌شهر در شمال ایران

زمینه‌ و‌هدف: پخت‌و‌پز و همچنین شستشو باعث کاهش میزان فلزات سنگین در برنج می‌شود. بنابراین شناسایی بهترین روش پخت‌وشستشو جهت کاهش فلزات سنگین ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی میزان باقی‌مانده فلزات کادمیوم و سرب در برنج طارم در شهر قائم‌شهر بعد از فرآیندهای شستشو و پخت می باشد. روش‌‌کار:این مطالعه توصیفی- مقطعی درسال 1394 درشهرقائم‌شهراستان مازندران انجام شد. شهر قائم‌شهر به پنج منطقه تقسیم و از هر منطقه سه نمونه برنج به‌طور تصادفی جمع‌آوری شد. غلظت فلزات سرب و کادمیوم در 75 نمونه برنج خام، شسته شده به‌وسیله آب، پخته شده، آبکش شده و کته مورد ارزیابی قرارگرفت.جهت اندازه‌گیری میزان دو فلز سنگین کادمیوم وسرب دربرنج و مقایسه سطح زیر منحنی استاندارد بانمونه‌های موردآزمایش، ازاستانداردهای ساخته شده استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماریspss(نسخه 18) و آزمون‌هایt-test student، analysis of variance (anova) و آزمون تعقیبی duncanانجام شد (p<0/05). یافته‌ها:بر اساس آزمون t-test student، میزان غلظت سرب و کادمیوم در برنج از حد استاندارد جهانی و ایران بالاتر بود. کمترین میزان کادمیوم در روش آبکشی (0/08±0/19) و کمترین میزان سرب درروش شستشوبا آب (0/3±0/87) بود. بر اساس آزمون  anovaبین غلظت کادمیوم و سرب درنمونه‌های برنج در مناطق مختلف اختلاف معنی‌داری وجود داشت (p<0/05).براساس آزمون duncan نیزمیانگین‌های مقادیر کادمیوم و سرب در نمونه خام با تمامی نمونه‌ها اختلاف معنی‌داری داشت و میزان این فلزات در برنج خام بیشتر از سایر نمونه‌ها بود (p<0/05). نتیجه‌گیری: میزان فلزات مورد مطالعه در نمونه های برنج مورد بررسی بالاتر از حد مجاز استاندارد بود. کمترین میزان فلزات در روش های آبکشی و شستشو مشاهده شد. با توجه به اینکه آلودگی در برنج کشت شده نزدیک به پساب های صنعتی بیشتر بود، می‌بایست از کاشت برنج در مناطق نزدیک به کارخانجات صنعتی ممانعت به‌عمل آید و آموزش‌های لازم جهت نحوه پخت برنج داده شود.