بررسی مهم‌ترین عوامل موثر بر غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون (pm10) با استفاده از رگرسیون مولفه‌های اصلی

زمینه و هدف: ذرات معلق موجود در هوا با منشا طبیعی و انسانی، تاثیرات قابل توجهی بر آب‌و‌هوا، محیط زیست و سلامت انسان دارند. مطالعات اپیدمیولوژیک متعددی نشان داده‌اند که بین غلظت ذرات معلق با نتایج نامطلوب بهداشتی مختلف ارتباط مستقیمی وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف کلی تعیین مهم‌ترین پارامترهای تاثیرگذار بر غلظت pm10 ایستگاه تجریش تهران و ایجاد مدل برآوردگر pm10 انجام شد. روش‌کار: در مطالعه حاضر یک مدل با استفاده از رگرسیون مولفه ‌های اصلی (pcr) برای بررسی ارتباط بین غلظت ساعتی ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون با پارامترهای هواشناسی (سرعت و جهت باد، فشار، رطوبت و دمای هوا) و آلودگی هوای (co، no2، so2، nox، nmhc و thc) ایستگاه تجریش شهر تهران مربوط به دوره زمانی 1385 تا 1390 ارائه شد. نتایج ارزیابی عملکرد مدل pcr در مرحله آموزش و آزمون با استفاده از شاخص‌های آماری rmse، mae، r و ia مورد سنجش قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج ورود مولفه‌های اصلی به مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که مهم‌ترین متغیر موثر بر غلظت pm10، دمای هوا و سرعت باد می‌باشند. همچنین آلاینده‌های co و so2 عوامل تشدید کننده pm10 هستند. نتایج نشان داد مدل pcr در مرحله آزمون قابلیت تخمین 41 درصد مقادیر pm10 را دارد. نتیجه‌گیری: نتایج تحلیل رگرسیون مولفه‌های اصلی نشان داد که پارامترهای هواشناسی از عوامل موثر بر کاهش غلظت pm10 در محدوده ایستگاه تجریش می‌باشند.