بررسی قابلیت تهیه ورمی کمپوست از پسماند زائدات خانگی شهر قوچان با استفاده از کرم خاکی ایزنیا فتیدا

زمینه و هدف: روزانه مقادیر زیادی زباله از اجتماعات انسانی به روش‌های مختلف دفع می‌شود. بخش چشمگیری از این زباله‌ها را مواد آلی تشکیل می‌دهند که بازیافت این مواد و بهره‌گیری از آن‌ها به روش‌های مختلف به دلیل جلوگیری از آسیب به محیط زیست و حفظ منابع و انرژی مورد توجه انسان قرار دارد. یکی از روش‌های مناسب بازیافت این مواد، تولید کود آلی، ورمی کمپوست می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف قابلیت تولید ورمی کمپوست از ضایعات میوه و کاغذ و خاک اره و برگ(به عنوان منبع کربن دار ) مورد بررسی قرار گرفت تا در نهایت بتوان بهترین ماده افزودنی جهت تولید ورمی کمپوست را بدست آورد و زمان تولید را نیز تا حدی کاهش داد. مواد و روش‌ها: این مطالعه این مطالعه به مدت 100 روز، از دی ماه سال 1393 تا فروردین سال 1394 و با هدف بررسی قابلیت تولید ورمی کمپوست از کود گاوی (85‌ درصد) در ترکیب با ضایعات میوه، کاغذ، خاک اره و برگ (به عنوان منبع کربن‌دار 15‌ درصد) و فاکتورهای موثر بر ورمی کمپوست شامل درصد رطوبت، میزان خاکستر، کربن، کل نیتروژن، ph، نسبت کربن به نیتروژن، فسفر، هدایت الکتریکی و همچنین شاخص جوانه‌زنی ورمی کمپوست انجام شد. به منظور بررسی اثر درصدهای حجمی مختلف کود تولیدی در رشد گیاه ترتیزک از آزمون آنالیز واریانس دوطرفه استفاده شد. یافته‌ها‌: در تمامی تیمارها با گذشت زمان مقدار tc، ph و c/n مواد بستر کاهش و مقدار tn، p و ec مواد بستر افزایش یافته بود. در انتهای تحقیق در تیمار کود گاوی و ضایعات کاغذ (تیمار c) مقداری ضایعات کاغذ مشاهده شد. کود به‌دست آمده از تیمار d (برگ درخت) با سطح 30‌ درصد حجمی دارای بیشترین درصد جوانه‌زنی و تیمار a (خاک اره) دارای بیشترین میانگین (41/33) در تعداد بذر جوانه زده بود. تیمار c (ضایعات کاغذ) بیشترین میانگین در ارتفاع جوانه‌زنی داشت. نتیجه‌گیری: ضایعات مورد استفاده شامل ضایعات خاک اره، میوه، کاغذ، برگ و ترکیب ضایعات جهت تولید ورمی کمپوست مناسب است و غذای مناسب برای کرم خاکیeisenia fetida  می‌باشد. ضایعات کاغذ به تنهایی جهت تهیه ورمی کمپوست مناسب نمی‌باشد و بهتر است جهت تهیه ورمی کمپوست به صورت ترکیب با سایر مواد زائد آلی استفاده شود. بررسی تغییرات درصد خاکستر و کربن و نسبت c/n بیان کننده این واقعیت است که عملاً بعد از گذشت70 روز، مواد بستر کاملاً تثبیت می‌شوند. در قسمت جوانه‌زنی ورمی کمپوست تولیدی، سطح 15 درصد حجمی تهیه شده از کود ورمی کمپوست تولیدی، جهت رشد گیاه و جوانه‌زنی مناسب است و در نتیجه کود تولیدی از ورمی کمپوست برای استفاده در بخش کشاورزی دارای اهمیت می‌باشد.