طراحی نقشه حساسیت سالک جلدی با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری تحلیل سلسله‌مراتبی (ahp) و تحلیل شبکه (anp)

زمینه و هدف: سالک جلدی، یکی از شش بیماری مهم مناطق گرمسیری و نمونه‌ای از بیماری‌های همه‌گیر می‌باشد. شیوع و انتشار این بیماری علاوه بر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تحت تاثیر عوامل محیطی و شرایط اقلیمی نیز می‌باشد. در مطالعه حاضر به‌منظور تهیه‌ نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی از روش‌های تصمیم‌گیری تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه استفاده‌ شد. با توجه به میزان بروز بالای سالک جلدی در استان خوزستان، شهرستان ایذه به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور تهیه نقشه حساسیت سالک در شهرستان ایذه، تعداد مبتلایان به این بیماری در شهرستان ایذه از سال 921387 از مرکز بهداشت استان اخذ گردید. لایه‌های اطلاعاتی ارتفاع، بارندگی، دما، رطوبت، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق روستایی و کاربری اراضی به‌عنوان پارامترهای موثر بر بیماری سالک جلدی شناسایی و نقشه‌های مذکور در محیط gis آماده گردید. پارامترهاى شناسایی‌شده با به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبى و تحلیل شبکه به‌صورت زوجى مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آن‌هاست، در نرم‌افزارهای expert choice و super decision محاسبه گردید. سپس این پارامترها بر اساس وزن به‌دست آمده در نرم‌افزار arcgis با یکدیگر تلفیق شدند و نقشه نهایی سالک جلدی حاصل از هر روش تهیه گردید. ارزیابی روش‌های مذکور با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (roc) و 16 نقطه مربوط به وقوع بیماری سالک صورت گرفت. یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل از وزن‌دهی پارامترهای موثر با استفاده از روش‌های تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه، بیشترین وزن به‌ترتیب مربوط به پارامترهای ارتفاع، دما و بارندگی بود. بر اساس نتایج ارزیابی توسط roc، دقت نقشه تهیه‌ شده با استفاده از روش تحلیل شبکه برابر 87/8 درصد و دقت روش تحلیل سلسله مراتبی، 68/9 درصد برآورد گردید. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از روش تحلیل شبکه، نشان‌‌دهنده‌ دقت خیلی خوب این مدل برای تهیه نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی و همچنین نتایج حاصل از روش تحلیل سلسله مراتبی، نشان‌دهنده‌ دقت متوسط این مدل جهت تهیه‌ نقشه حساسیت سالک جلدی می‌باشد.