واکاوی مبانی تصمیم گیری مصلحت محور در نظم قواعد فقه (با تاکید بر قاعده فقهی نفی ضرر)

تصمیم گیری در علم مدیریت جزء لاینفک است به گونه‎ای که برخی آن را برابر با علم مدیریت دانسته‎اند. در مکاتب مختلف مدیریتی این عمل بر اساس گونه‎ای از مصلحت‎اندیشی و به طریق عکس همین مصلحت‎اندیشی، برای دوری از ضرر است. یکی از مشکلات این مسیر، عدم وجود معنای صحیحی از مصلحت و ضرراست. در مکاتب مدیریتی اینگونه از مصلحت‎اندیشی برخاسته از نگرش مادی آن‎ها به انسان، علم و هستی است. لذا در فرآیند تصمیم‎گیری سازمان‎ها، تصمیماتی غیرمتناسب با حقیقت وجودی انسان گرفته می‎شود که هرچند ظاهراً خیر او را در پی دارد امّا بدون توجه به بعد معنوی انسان است که اگر توجّهی حقیقی به حقیقت خلقت شود، روشن است که مصالح دنیوی انسان را نیز در پی نخواهد داشت. اسلام بر خلاف اندیشه‎های غربی انسان را دارای دو بعد مادی و معنوی می‎داند. مصالح و ضرر او نیز در این دو بعد معنا می‎شود و تصمیم‎گیری باید ناظر به این دو بعد باشد. این مقاله درصدد بیان تصمیم‎گیری مطلوب از منظر اسلام است و تصمیمی را مطلوب می‎شمارد که کاملاً با محوریت بعد معنوی انسان صورت گیرد؛ چراکه فقط در این صورت است که بعد مادی و مصالح مادی او نیز محقق می‎شود. چون اسلام خیرهای مادی را زائیده شده از خیرهای معنوی می داند، تنها در صورتی تصمیم صحیحی اخذ شده که با محوریت بعد معنوی صورت گرفته باشد و تنها در این صورت است که مصالح سه سطح فرد و سازمان و جامعه در دو بعد مادی و معنوی با یکدیگر تزاحم و تناقض نخواهند داشت.

Analysis of interestbased decision making in the system of legal rules

The decision is inherent in management science. some consider it the same as knowledge management. Different schools of management in this action are done on the basis of expediency to avoid any harm. One of the biggest problems in this direction, there is no true sense of expediency and losses on the thought. Management schools of thought born in the West, so the policy arising from the materialist conception of man, science and the universe. So in the process of decisionmaking organizations, decisions are disproportionate to the reality of being human that although it is apparently provides material benefits. But if we pay attention to the spiritual dimension of humans and the truth of creation, it is clear that man's worldly is not provided.This article describes the correct decisions Islam. And a decision favorable to the spiritual aspect of humanoriented, mixed with the material because the material and the material he provided.