تبیین مفهوم مشارکت شهروندی در مدیریت شهری از دیدگاه علامه طباطبایی (ع)

مفهوم مشارکت در مدیریت شهری از مباحث مهم و پر‌چالش شهرسازی است. مدیریت شهری ایران در ارتباط متقابل و ارگانیک با برنامه‌ریزی شهری نیست. متاسفانه در کشور ما بیشتر اقدام‌های مدیریت شهری، از بالا و از بیرون انجام شده که اکنون نیاز به حرکتی از پایین و از درون، برای بومی‌شدن آنهاست. با توجه به پتانسیل‌ها و همچنین چالش‌های پیش روی مشارکت مردم در ایران و وجود اشخاصی همچون علامه طباطبایی که در این زمینه اظهار نظر جامع و کاملی دارند؛ می‌توان از وجود چنین افرادی برای بومی‌سازی مفهوم مشارکت در ایران بهره جست. به همین منظور در پژوهش حاضر ابتدا به تحلیل و بررسی نقش مشارکت در مدیریت شهری پرداخته‌ایم و در ادامه با استفاده از نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی (استخدام، اجتماع و عدالت؛ مُلک اجتماعی؛ شورا؛ رئالیسم تعاملی و ولایت جامعه اسلامی) به تبیین نظریه‌های علامه طباطبایی در مورد مشارکت شهروندان و نقش آنان در حکومت از نظر علامه طباطبایی اشاره کرده‌ایم. سپس نقش حکومت در جامعۀ اسلامی را بیان نموده‌ایم و به این نتیجه رسیدیم که از دیدگاه علامه طباطبایی، مشارکت شهروندان در مدیریت شهر امری اجتناب‌ناپذیر است و مدیر شهر نمی‌تواند بدون مشورت گرفتن از گروه‌های ذی‌نفع و صاحب ‌نفوذ که اصلی‌ترین آنها مردم و شهروندان هستند، اقدام به تصمیم‌گیری، قانونگذاری و اجرا کند و حتی خود بر کار خودش نظارت داشته باشد.

Explaining the Concept of Citizen Participation in Urban Management from the Viewpoint of Allameh Tabatabai

Th concpt of participation in urban managmnt is on of th most important and challnging issus in th fild of urban dvlopmnt. Numrous thoris and diffrnt approachs hav bn proposd until now in th intrnational lvl whil vry viw xprssd for a particular socity and a spcific condition. Urban managmnt in Iran is not in an organic intraction with urban planning. Howvr, ths must b in a constant connction and dirct influnc. Unfortunatly, most of procdings concrning urban managmnt and urban planning in Iran nd to b nationalizd. Thy ar typically organizd in an up to bottom attmpt whil it is xpctd to b vic – vrsa. Now, considring th potntials and challngs facing public participation in Iran and by rfrring to significant contribution of grat scholars such as Allamh Tabatabai who hav comprhnsiv and notworthy viws on this important issu, th concpt of participation can b locally nationalizd. For this purpos, in this papr w first try to invstigat th concpt of participation in urban managmnt. Scond, by citing to th Allamh Tabatabai thory about th “convntional prcptions” (drakat tbari) (including rcruitmnt, community and ustic, social proprty; council; intractiv ralism; guardianship of th Islamic community), his viws on citizns’ participation and thir rol in th govrnmnt ar xplaind. Thn w dscrib th rol of govrnmnt in th Muslim socity and finally conclud that basd on Allamh Tabatabai’s viws, citizns’ participation in city managmnt is invitabl and managrs of ths citis cannot mak any dcision or nact lgislation or organiz to implmnt thir plans and procts and monitor thir own work without consulting th principal bnficiary intrstd comptnt groups who th most important ar popl and citizns.