بررسی نقش وحی در تصمیم‌گیری عقلانی−شهودی

پژوهش درباره تصمیم‌گیری، مدل‌های مبتنی بر «عقلانیتِ محدود» را تایید و از طریق ارائه مدل‌های عقلانی−شهودی تلاش می‌شود تا شهود به‌عنوان ابزاری متمم یا مکمل برای عقل معرفی گردد. مفهوم شهود در غرب نزدیک است به بداهت و بینشی موقتی که راه و روش مشخص نداشته و متفاوت با علم حضوری است. براساس نظریه تصویر، نگرش‌ها، اخلاقیات و ایده‌آل‌های فردی بر تصمیم‌گیری شهودی موثر است و مذهب نیز مرجعی است که عوامل فوق را شکل می‌دهد. بنابراین با هدف تبیین جایگاه وحی در تصمیم‌گیری عقلانی−شهودی، مجموعه تعالیم و آموزه‌های‌ اسلامی مبتنی بر قرآن و سنت که فرایند 9 مرحله‌ای تصمیم‌گیری عقلانی را تحت تاثیر قرار داده و بر تصمیم‌گیری شهودی موثر هستند، استخراج گردید. برای این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع تلخیصی و جهت‌دار، در منابع مختلف جستجو گردید که 130 گزارۀ مرتبط استخراج و براساس سه مقولۀ اعتقادات، احکام و ارزش‌‌های اخلاقی طبقه‌بندی گردیدند. شهود اگر تنها در نتیجه و انتخاب راه حل بتواند عقل را حمایت کند، براساس یافته‌های این تحقیق، فرد در هنگام تصمیم‌گیری عقلانی در تمامی مراحل آن از طریق اعتقادات، احکام و ارزش‌های اسلامی هدایت می‌شود. تعالیم وحی همپای عقل و در نقش مصباح آن در فرایند تصمیم‌گیری حضور دارد و تجارب قضاوتی افراد، ارزش‌ها و ایده‌آل‌های آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد‌.

An Examination of the Role of Revelation in Rationalintuitive Decisionmaking

Research on decisionmaking confirms the models which are based on “limited rationality’, and through presenting rationalintuitive models it attempts to introduce intuition as a complementary and supplementary tool. The concept of intuition in the West is close to a temporary imagination and insight which has no definite mode and is different from the present knowledge. Based on image theory, attitudes, morality and individual ideals are effective in intuitive decisionmaking, and religion is also a reference which gives form to the above factors. Thus, for explaining the status of revelation in rationalintuitive decisionmaking, the collection of Islamic teachings and doctrines are derived based on Quran and Sunnah which has influenced the 9stage process of rational decisionmaking and has an impact on intuitive decisionmaking. For this, through the diagnostic and oriented qualitative analysis, various sources are searched from which 130 related elements are derived, and are classified based on three categories of beliefs, ruling, and moral values. According to the findings of this research, if intuition only supports the ration in achieving the result and choosing the solution, one can be guided in all stages of rational decisionmaking through beliefs, rulings and Islamic values. The teachings of revelation accompany the ration and play the role of its guide in the process of decisionmaking, and influence the individuals’ judgmental experiences, and their values and ideals.