بررسی اثر عرض خط عبوری بر نرخ جریان اشباع تقاطع‌های چراغ دار

نرخ جریان اشباع به‌عنوان یکی از مشخصه‌های مهم جریان ترافیک، در تعیین ظرفیت و تاخیر تقاطع‌های چراغ‌دار نقش اساسی دارد. تاکنون تحقیقات بسیاری در زمینه ارزیابی نرخ جریان اشباع در شاخه ورودی تقاطع‌ها متناسب با مشخصات هندسی، خصوصیات جریان ترافیک و رفتار رانندگان صورت گرفته است. در حالی‌که با وجود تفاوت در مشخصات فوق، مطالعه‌ای در زمینه میزان نرخ جریان اشباع در شاخه‌ی خروجی صورت نگرفته است و با توجه به تفاوت میزان نرخ جریان اشباع شاخه‌های ورود و خروج، در صورت کاهش تعداد خط، کاهش عرض خط و سایر عوامل موثر، لزوم تعیین ظرفیت نرخ جریان اشباع در شاخه خروجی نیز اهمیت می‌یابد. در پژوهش حاضر، به کمک برداشت میدانی داده‌های مرتبط در پنج تقاطع چراغ‌دار شهر رشت، به تعیین و تحلیل مقادیر نرخ جریان اشباع به روش ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک با توجه‌ به عرض خط موجود در شاخه‌های ورودی و خروجی تقاطع‌های موردنظر پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهند که مقادیر نرخ جریان اشباع در شاخه‌ خروجی به روش میکروسکوپیک، از مقادیر نظیر در شاخه ورودی بیشتر می‌باشد. همچنین بین عرض خط و نرخ جریان اشباع در شاخه‌های خروجی به روش ماکروسکوپیک ارتباط خطی درجه اول با ضریب همبستگی 0/957 وجود دارد. بین عرض ‌خط و نرخ جریان اشباع به روش میکروسکوپیک در شاخه‌های خروجی یک رابطه غیر‌خطی توانی با ضریب همبستگی 0/859 و در شاخه‌های ورودی، یک رابطه غیر‌خطی لگاریتمی با ضریب همبستگی 0/105 برقرار است. با توجه به ضریب همبستگی شاخه خروج، به نظر می‌رسد که عرض خط، معیار اصلی در تعیین نرخ جریان می‌باشد؛ در حالی‌که در شاخه‌ ورود، لازم است پارامترهای بیشتری برای تعیین مقادیر نرخ جریان استفاده شود.