تقابل‌های دوگانه در شعرهای عفیف باختری

عفیف باختری، از شاعران شناخته‌‌ شدۀ معاصر افغانستان است که در سال 1341 خورشیدی، در شهر مزار شریفِ ولایت بلخ زاده شد و در سال 1396 خورشیدی، در همان شهر، چشم از جهان پوشید. از او حدود پنج مجموعۀ شعری به چاپ رسیده و بیشترین شعرهایش در قالب غزل سروده شده‌‌اند. باختری، از جملۀ شاعرانی است که مجموعه‌‌های شعری وی، خوانندگان زیادی را در میان جامعۀ دانشگاهی، به خود اختصاص داده‌‌ است. هدف اساسی این پژوهش، بررسی چگونگی کاربرد تقابل‌‌های دوگانه در شعرهای این شاعر است. ساختارگرایان بر این باورند که بررسی تقابل‌‌های دوگانه در متون ادبی، می‌‌تواند ما را در فهم بهتر متن یاری رساند و لایه‌‌هایی از فکر و اندیشۀ خالق اثر را باز نماید. بر این اساس، مقالۀ حاضر با روش توصیفی_تحلیلی و رویکرد ساختارگرایانه، تقابل‌‌های دوگانه را در شعرهای عفیف باختری مورد بررسی و تحلیل قرار داده ‌‌است. تقابل‌‌های موجود در اشعار باختری، در سه سطح کلی واژگانی، ادبی و فکری طبقه‌‌بندی و بررسی گردیده‌‌اند. نتایج به دست آمده از پژوهش، نشان می‌‌دهد که تقابل‌‌های واژگانی ضمنی، بیشترین بسامد را در شعرهای باختری دارند و تقابل‌‌های دوگانۀ ادبی، از کمترین بسامد برخوردارند. همین‌‌سان، تقابل دوگانۀ‌‌ فکریِ شاعر، بیشتر بر حول تقابل مرگ/ زندگی می‌‌چرخد و این باعث شده ‌‌است تا تقابل‌‌هایی از نوع غم/ شادی، پاییز/ بهار و اسارت/ آزادی نیز در شعرهایش شکل بگیرند.

binary oppositions in afif bakhtari’s poetry

afif bakhtari is one of the well-known contemporary poets of afghanistan, who was born in mazar-e-sharif city of balkh province in 1962 and died in the same city in 2017. about five collections of his poems have been published and most of his poems are written in the form of ghazal. bakhtari is one of the poets whose poetry collections have attracted many readers among the academic community. the main purpose of this research is to investigate how binary oppositions are used in afif bakhtari’s poetry. structuralists believe that the examination of binary oppositions in literary texts can help us to better understand the text and open layers of the creator’s thoughts. based on this, the present paper has investigated and analyzed the binary oppositions in afif bakhtri’s poetry with a descriptive-analytical method and a structuralism approach. all binary oppositions in bakhtari’s peotry have been classified and analyzed in three general levels: lexical, literary and intellectual. the findings show that implicit lexical oppositions have the highest frequency and literary binary oppositions have the lowest frequency. at the same time, the poet’s intellectual binary opposition mostly revolves around the opposition of death/life, and this has led to the formation of oppositions such as sadness/joy, autumn/spring, and captivity/freedom in his poems.