بررسی ترجمۀ تصاویر بلاغی ناظر به ادات تشبیه «کانّ» در گزیدۀ ترجمه‌های فارسی و انگلیسی قرآن کریم

این مقاله، نشان می‌دهد چگونه مترجمان فارسی و انگلیسی حرف تشبیه «کانّ» را که متداول ترین ادات تشبیه در قرآن است، در کل 25 آیه از قرآن ترجمه کرده‌اند. ادات تشبیه از جمله ارکان چهارگانۀ تشبیه؛ و تشبیه نیز از فنون ادبی است که ذیل علم بیان در بلاغت اسلامی قرار می‌گیرد. در مطالعات اخیر، به جای صنعت تشبیه از تصویر تشبیهی استفاده می‌کنند که دو نوع حسی و خیالی در آن نقش دارند. این دو نوع تصویر، از جمله اجزای سازنده تصاویر بلاغی محسوب می‌شوند که عمدتاً در راستای اهداف دین‌شناختی قرآن عمل می‌کنند. این مقاله به شیوۀ توصیفی و از رهگذر بررسی تطبیقی ترجمه‌های برگزیده می‌کوشد تشبیه‌های ناظر به «کانّ» را به مثابه متداول‌ترین ادات تشبیه بررسی کند. مترجمان فارسی و انگلیسی این تصاویر را تا به اندازۀ زیاد عین تصاویر متن اصلی معادل‌یابی و تصویر را به تصویر مشابه در زبان مقصد ترجمه کرده‌اند. مترجمان این ادات تشبیه را در سطح واژه، به «گویی» در فارسی و as if / though در انگلیسی برگردانده‌اند. مترجمان فارسی پس از این عبارت، از فعل‌های زمان حال یا آینده، و مترجمان انگلیسی از فعل‌های زمان گذشته بهره برده‌اند. با این حال، لازم است در برگردان تصاویر به ویژگی بافتی تشبیهات نیز توجه شود. در مجموع، مترجمان فارسی و انگلیسی به تبعیت از دسته‌بندی یارمحمّدی متاثر از نیومارک، تشبیه را به تشبیه مشابه اما گاه با صراحت بیشتر برگردانده‌اند. در انتخاب ترجمه‌ها ملاک پذیرش و مقبولیّت ترجمه‌ها از یک سو، و تقدیم و تاخر زمانی از دیگر سو ملاک بوده است. همۀ مترجمان این ادات تشبیه را به لفظ به لفظ ترجمه کرده‌اند.

translating rhetorical images of the resemblance word kaan in a selection of persian and english translations of the holy quran

this article demonstrates how persian and english translators have recreated the simile marker k’ann, as one of the most prevalent words of resemblance, in a total of 25 verses of the quran. simile markers are considered one of the four componants of simile, and simile is one of the literary techniques that falls under the science of meanings in islamic rhetoric. recent studies have used figurative images instead of simile itself, which include sensory and imaginary elements. these two types of images are among the building blocks of rhetorical images that mainly serve the quran’s religious goals. this article aims to provide a descriptive and comparative analysis of selected translations, focusing on similes using as if as the most common form of comparison. persian and english translators have mostly equated these images with textual images, and therefore, have translated them into a similar image in the target language. translators have translated this simile marker as گویی in persian and as if/though in english at the word level. persian translators have used present or future tense verbs after this phrase, and english translators have used past tense verbs. however, it is necessary to pay attention to the textual features of similes in translating images. overall, persian and english translators have translated similes into similar but sometimes more explicit similes in accordance with yarmohammadi’s classification taken from newnark. the acceptability of the translations by the readers on the one hand and the time, and the chronological order of translation, especially regarding the english ones, on the other hand have been the basis for selecting translations. on the whole, all translators have translated this simile marker literally.