ضمایرِ خاصِ تشبیهی، نادرترین شاخصه سبک شخصی بیدل

یکی از عوامل دیریابی و مغلق بودن آثار بیدل دهلوی گریز از سنّت‌های متعارف و رایج زبانی و دستوری و نحو ستیزی‌های ابهام‌آفرین و کاربست ساختارهای بیگانه و آشنایی‌زدایی‌شده است که منجر به شکل‌گیری سبک شخصی و منحصر به فرد در دل کلان‌سبک‌ها می-شود. یکی از این ویژگی های سبکی شخصی، حضور «ضمایرِ خاصِ تشبیهی» به عنوان یکی از نادرترین و ابهام‌آفرین شاخصه‌های سبکی وی است. در این نوع ترکیب‌ها، ضمیری که به عنوان مضاف‌الیه به کار می‌رود، دیگر متعلق به مضاف نیست، بلکه خود مضاف است. نویسندگان در این جستار، ضمایر خاص تشبیهی را در اشعار بیدل دهلوی به شیوۀ توصیفی و تحلیلی مورد مطالعه قرار داده‌اند. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که بیدل دهلوی در آثار خود به شکل بی‌سابقه و با بسامد بالا از ضمایر شخصی جدا و پیوستۀ اول شخص و دوم شخص، به عنوان مشبّه و برای عینیت‌بخشی استفاده می‌کند. هدف از کاربرد این گونه تشبیهات، عینیت بخشی به بنیادی-ترین اصل عرفانی بیدل، یعنی عجز و ناتوانی نوع بشری در مقابل معشوق ازلی است و بیدل برای این منظور از عناصری نظیر: غبار، حباب، شبنم، قطره و... استفاده می‌کند و در این میان به ترتیب کاربست ضمایر متصل اول شخص (= َم) و منفصل (من و ما) بیشترین بسامد و ضمایر متصل دوم شخص (= َت) و منفصل (تو) و (شما) بسامد کمتری نسبت به ضمایر اول شخص داشته‌اند.

specific simile pronouns, the most uncommon personal stylistic feature of bidel dehlavi

one of the factors behind the complicated and abstruse nature of bidel dehlavi's works is the avoidance of conventional linguistic and grammatical traditions as well as ambiguous anti-syntaxes and the use of alien and defamiliarized structures leading to the formation of a personal and unique style in the heart of macro styles. one of these personal stylistic features is the presence of “specific simile pronouns” as one of the most uncommon and ambiguous features of his style. in these types of compounds, the pronoun that is used as a possessive does not belong to the possessor but is the possessor itself. in this paper, the researchers have investigated specific simile pronouns through descriptive and analytical method. the results of the research indicated that bidel dehlavi used separate and attached first person and second person personal pronouns in his works, unprecedently and frequently, as tenor and for objectification. the aim of using such similes is to objectify bidel's most fundamental mystical principle, that is, the helplessness and impotence of the human kind against the eternal lover. to do this, bidel uses elements such as dust, bubbles, dew, drops, etc. in the meantime, the use of the first person attached pronouns (=م _َ) and separate pronouns (= من man and ma ما =) have the highest frequency, and the second person attached pronouns (= َ_ ت ) and separate pronouns ( = ت و to) have a lower frequency than the first person pronouns.