ساخت سازه‌ای گروه اسمی در گلستان و بهارستان (کاربرد نحو در سبک‌شناسی ادبی)

جامی بهارستان را متناسب با ویژگی‌های موجود در گلستان سعدی تالیف نموده است. این موضوع در یک نگاه کلی نیز قابل مشاهده است. با وجود گرایش بیشتر هر دو اثر در کاربرد قطب «انتخاب» به جای «ترکیب»، این مساله پیش می‌آید که دو اثر که به لحاظ سبکی نزدیک به هم هستند، به لحاظ زبانی از چه ویژگی‌هایی برخوردارند و چه شباهت‌ها یا تفاوت‌های زبانی بین آن دو وجود دارد. در این پژوهش سازه گروه اسمی به عنوان یکی از سازه‌های مهم زبان در پیکره‌ای برگرفته از نمونه‌هایی از گلستان و بهارستان به روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که در مجموع فراوانی گروه‌های اسمی گلستان بیشتر از بهارستان است. همچنین فراوانی و فراوانی نسبی گروه‌های اسمی بدون وابسته در گلستان بیشتر از بهارستان است. بررسی وابسته‌های هسته در گروه‌های اسمی دو اثر نشان از آن دارد که ساخت «هسته+اسم»، «هسته+صفت بیانی» و «هسته+گروه اسمی»، ساخت‌های غالب گروه‌های اسمی تک‌وابسته و «بند موصولی» به عنوان وابسته پسین غالب گروه‌های اسمی دو‌ وابسته گلستان و بهارستان است. از سوی دیگر، ساخت‌های «سور+هسته»، «هسته+اسم»، «هسته+صفت بیانی» و «هسته+گروه اسمی» ساخت‌های غالب گروه‌های اسمی تک‌وابسته گلستان و ساخت‌های «صفت مبهم+هسته»، «هسته+اسم»، «هسته+صفت بیانی»، «هسته+بند موصولی»، «هسته+گروه اسمی» و «هسته+گ.ح.ا.» ساخت‌های غالب گروه‌های اسمی تک‌وابسته بهارستان هستند. به نظر می‌رسد ساخت سازه‌ای گروه اسمی می‌تواند به عنوان ابزاری نحوی برای شناسایی دقیق‌تر شباهت‌ها و تفاوت‌های آثار گوناگون ادبی استفاده شود و با طرح فرضیه‌هایی به نمایان شدن ویژگی‌های سبکی فردی و اجتماعی در آثار ادبی کمک کند.

structure of nominal group in golestan and baharestan (use of syntax in literary stylistics)

jami has composed baharestan according to the characteristics of golestan. despite the greater tendency of both works to use the pole of selection instead of combination, the problem arises that despite the fact that the two works that are close to each other in terms of style, what characteristics they have in terms of language and what are the linguistic similarities or differences between the two. in this research, the structure of the nominal group (np) as one of the important structures of the language in a corpus taken from examples from golestan and baharestan has been investigated in a descriptive-analytical way. the findings of the research show that the frequency of nps in golestan is more than that of baharestan. also, the frequency and relative frequency of nps without dependents is more in golestan than that of baharestan. examining dependents in nps shows two results that the constructions head+noun, head+adjective and head+noun group are the dominant constructions of single dependent nps and relative clause is as the dominant posterior dependent of nps in golestan and baharestan. on the other hand, the constructions quantifier + head, head+ noun, head + adjective and head + noun group are the dominant constructions of single dependent nps in golestan and the constructions of indefinite adjective + head, head + noun, head + adjective, head + relative clause, head + np and head + prepositional group” are the dominant constructions in baharestan.