بررسی کارکرد شگرد آیرونی در شعر نسیم شمال

آیرونی، سخنی است دو پهلو که معنا و مفهوم ثانویۀ آن اهمیّت دارد؛ این شگرد ادبی، از ظرفیت گسترده‌‌ای برای رساندن مفاهیم و مقاصدی که مجالی برای عرضه و مطرح‌‌کردن مستقیم آنها نیست، برخوردار است. نسیم شمال (سیّد اشرف‌‌الدّین حسینی) از شاعران عصر مشروطه که برای تبیین اندیشه‌‌های سیاسی و اجتماعی خود در بحبوحۀ خفقان و استبداد عصر خود، گزیری جز از بیان غیرمستقیم اندیشه‌‌های آزادی‌‌خواهانه‌‌اش نداشته است، از این صنعت بلاغی بهره‌‌ها می‌‌گیرد. پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع و ابزار کتابخانه‌‌ای نوشته شده است، تلاش می‌‌کند تا نحوۀ حضور آیرونی و انواع آن را در شعر نسیم شمال بررسی کند. نتایج به‌‌دست آمده از این تحقیق نشان می‌‌دهد که زبان آیرونیک نسیم شمال، علاوه بر ماندگار کردن آثارش، زمینۀ گسترده‌‌ای را برای ایجاد آیرونی فراهم می‌‌آورد؛ چرا که اساساً بنیاد ادبی آیرونیک، خاصه آیرونیک کلامی، ناظر به معنای ثانویه است، نه معنای اولیه؛ و شاعر با استفاده از این شگرد، ضمن تبیین اندیشه‌‌های اجتماعی خود، می‌‌کوشد تا خستگی و ملال حاصل از تکرار مضامین را بزداید. همچنین می‌‌توان اذعان داشت که آیرونی‌‌های به‌‌کار رفته در اشعار وی، چندان دیریاب نیست و بیشتر آنها به ‌‌مانند زبان اشعار شاعر ساده‌‌اند. همچنین بر اساس پژوهش حاضر می‌‌توان اذعان داشت که تحلیل اشعار نسیم شمال صرفاً با تلقّی از طنز در مطالعات ادبی موجود (و نه آیرونی)، تقلیل‌‌دادن ظرفیت‌‌های نهفته در این متن است.

Irony in NasimeShomal’s Poetry

Irony is an ambiguous word or phrase in which the secondary meaning is of more importance. Irony enjoys a great capacity to convey the meaning which cannot be directly expressed. Although Irony dates back to ancient Greece, classical and even contemporary Persian works have greatly benefited from this figure. Recently, it has been recognized as a notable rhetorical technique and in some cases, it is considered identical to humor, ambiguity, satire, mockery or parody, etc. However, each of these figures includes only a part of the function of Irony. To explain his thoughts amid the political and social repression of the Constitutional Age, NasimeShomal(Seyyed Ashrafaldin Hussaini),  had no choice but to express his liberal thoughts indirectly. Therefore, Irony and its variants could be found in his poems abundantly. This research was conducted through descriptiveanalytical method using library sources. Using irony, Nasimeshomal eliminated boredom and monotony caused by the repetition of themes. In his poems, Irony is mostly used consciously in his poems where it is the result of the poet being Ironic rather than being seen as ironic by the reader. Taking his irony as humor limits the deep potentials of his poems. Seyyed Ashrafaldin’s ironic language provides a wide ground to create irony. The Ironies used in his poems are not rare. Furthermore, they are often as simple as the language of his poems.