وصف در شهنشاهنامۀ سلیمانی اثر فتح‌‌الله عارف

شهنشاهنامه‌‌ها مجموعه‌‌ای حماسی هستند و حماسه گونه‌‌ای از اشعار وصفی است که به توصیف اعمال پهلوانی و افتخارات و بزرگی‌‌های قومی یا فردی می‌‌پردازد. شهنشاهنامۀ سلیمانی از آثار حماسی مصنوع است که بیست ‌‌و یک ‌‌هزار بیت دارد و به تقلید از شاهنامه فردوسی در قالب مثنوی و بحر متقارب و در ذکر سفرها و فتوحات سلطان سلیمان قانونی سروده شده است. از آنجا که ادبیّات را گاه در بیانی که شاید دور از اغراق نباشد معادل با توصیف دانسته‌اند، این مقاله کوششی است در جهت  بررسی توصیف‌های مشخص و متمایز این منظومه (مقدار، نوع، موضوع و کارکرد توصیفات) و بسامد آن‌ها در این منظومۀ مغفول. بر این اساس توصیف که از موضوعات و شگردهای مهم داستان پردازی در شهنشاهنامه سلیمانی است، در مقدارهای متنوع کمترین واحد (کمتر از یک جمله) و بیشترین واحد (جملۀ مرکب و چند جمله) و در نوع عینی و ذهنی و گاه تصویری با موضوعاتی چون: وصف میدان‌‌های نبرد و پهلوانان و آلات جنگی، وصف بهار و عناصر طبیعت، وصف زیبایی کنیزکان و جوانان، وصف سرما و... و در کارکردهای شعری (ایجاد احساس و تخیل و عاطفه) و گاه داستانی مورد بررسی قرار گرفته است. شاعر برای تصویرسازی از آرایه‌‌های اغراق، استعاره، تشبیه، کنایه و تشخیص استفاده نموده است.

Descriptions in Soleimani Shahanshah Nameh by Fathollah Aref

Shahanshah Nameh is a kind of heroic poem which belongs to the genre of epic. Epics are mainly composed of poems describing their heroes’ actions and honors, as well as ethnic and individual grandeur. Shahanshah Namehe Soleimani is a literary epic that contains twentyone thousand verses written in imitation of Ferdowsi’s Shahnameh in the form of Masnavi and in Bahre Moteqarib (the Convergent Prosodic Meter). It was composed to provide a rich description of the travels and conquests of Sultan Soleiman Qanuni. Since literature is sometimes equated exaggeratedly with description, this article is an attempt to examine the specific and distinct descriptions (in terms of frequency, type, subject, and function) used in this understudied poem. Our findings indicate that description is one of the important tools and techniques of storytelling in this poetic work. The minimum unit used for description is a clause or phrase and the maximum unit is a compound sentence. These descriptions can be classified into subjective, objective, and pictorial ones focusing on subjects like battlefields, heroes, warfare, seasons, natural elements, the beauty of maidens and young people, winter, etc.As far as function is concerned, these descriptions are employed for both poetic (creating emotions, fantasies, and feelings) and narrative ones. To create imagery, the poet has used figures of speech including hyperbole, metaphor, simile, irony, and personification.