تحلیل شخصیّت سعدی بر اساس تیپ‌‌های شخصیّتی (برون‌‌گرایی-درون‌‌گرایی)

برون‌‌گرایی(extraversion) و درون‌‌گرایی(introversion) از جمله صفت های شخصیتی در نظریۀ شخصیّت انسان است. این دیدگاه توسط کارل گوستاو یونگ در سال 1920 میلادی عمومیت یافت. پس از یونگ، دیگر نظریه‌‌پردازان شخصیّت با رویکرد صفات در شخصیّت از جمله هانس آیزنک به موضوع تیپ‌‌های شخصیّتی پرداختند. هر دو صفت برون‌‌گرایی و درون‌‌گرایی، در شخصیّت تمامی انسان‌‌ها وجود دارد و اغلب به آن به شکل یک زنجیره پیوسته واحد نگریسته شده‌‌‌است. بنابراین، همه انسان‌‌ها هر دو گرایشِ برون‌‌گرایی و درون‌‌گرایی را دارند، ولی یکی از آن دو بر دیگری غالب است و افراد با آن وجه غالب معرفی می‌‌شوند. سعدی یکی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است. علاوه بر آنکه سخنش در فصاحت، بلاغت و زیبایی در اوج قرار دارد، محتوای سروده‌ها و نوشته‌هایش نیز همواره مورد توجه بوده و به شیوه‌های گوناگون مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌است. بسیاری از اندیشه‌های سعدی با مفاهیم روان‌شناختی امروز قابل تطبیق‌اند. برای شناخت بهتر شخصیّت او، با بررسی و تحلیل آثار و نوشته‌‌ها و اشعارش با تکیه بر بوستان و گلستان، و تطبیق مفاهیم آن‌‌ها با تعریف و ویژگی‌‌های افراد درون‌‌گرا و برون‌‌گرا، در پی آنیم که شخصیّت سعدی را از این زاویه بنگریم و خواهیم دید سعدی برپایه آثار اصلی و ممتازش و تحلیل روان‌‌شناختی آن‌‌ها، شخصیّتی برون‌‌گرا دارد. ویژگی شخصیّتی سعدی بر اساس تیپ‌‌های هشت‌‌گانه شخصیّتی یونگ و نظریۀ صفات آیزنک به دو تیپ شخصیّتیِ برون‌‌گرای حسی و برون‌‌گرای شهودی نزدیک‌‌تر است.

Analyzing Sa’adi’s personality based on Personality Types

Extroversion and introversion, two main personality traits in the theory of personality, were introduced by Carl G. Jung in 1920. Other theorists  like Hans Eysenck have extended Jung’s ideas into personality types. Being part of every human being’s psyche, these two personality traits have been often viewed as monolithic entities.  Sa’adi  is a great author whose works have been discussed both for  highly elevated language and eloquence and for their rich themes. Many of Sa’adi’s writings can be matched with modern psychological concepts. Looking at Sa’adi’s Golestan and Boostan, the present article is going to view his personality in light of the two concepts of extraversion and introversion. It has been discussed here that  Sa’adi, based on his writings, can be categorized more as an extrovert than an introvert. Finally, according to Jung’s eight personality types and Eysenck’s  personality theory,  Sa’di can be classified as  extraverted sensing or extraverted intuition.