نقد کهن‌‌الگویی پس از یونگ

پژوهش حاضر به شکل نظری به بررسی ابعاد نقد کهن‌‌‌‌الگویی یا یونگی می‌‌پردازد. نقد کهن ‌‌الگویی تاکنون یافتن ریشه‌‌های مشترک و در عین حال ناخودآگاه انسانی، بدون در نظر گرفتن عنصر زمان و مکان در آثار ادبی تعریف می‌‌شده‌است. آنچه از نقد کهن‌‌‌‌الگویی به ذهن متبادر می‌‌شود، دیدگاه سنّتی و روش پیروان سنّتی یونگ است که در ایران این قضیه به دلیل کمبود دسترسی به منابع دست اول یا ترجمۀ کافی، نمود بیشتری پیدا می‌‌کند. تلاش پژوهشگر حاضر، مطالعۀ نظرات بزرگان روانشناسی تحلیلی و پسایونگی است. با بررسی دیدگاه‌‌های منتقدان، ابعاد مختلف رویکرد کهن‌‌‌‌الگویی مشخص شده و نتیجه گرفته می‌‌شود که این رویکرد برخلاف آنچه در کاربرد آن در ادبیّات دیده می‌‌شود نسبی، سیال، فردی و وابسته به شرایط است. بنابراین پژوهشگران علاقه‌‌مند به نقد کهن‌‌‌‌الگویی لازم است در ابتدا با معانی دقیق مفاهیم آشنا شوند و پس از آن اقدام به کاربرد این رویکرد در ادبیّات کنند.

Archetypal Criticism after Jung

This paper aims at studying different aspects of archetypal criticism from traditional and modern perspectives. Archetypal criticism is the approach of finding common and unconscious roots of human behavior and actions in literature. By addressing Jung’s as well as PostJungian notions, this paper contends to offer a fairly comprehensive picture of the approach and remove some common misunderstandings and misrepresentations of the criticism. The problem is more aggravated in Iran as, due to insufficient knowledge of English or German, access to first rate sources is limited. Moreover, few works have been translated into Persian and that leads to improper understating of archetypal criticism. This approach, if adopted with insight, can help readers overcome at least some of the obstacles standing in the way of understanding not only literature but also dreams, dream works, fairy tales, and myths. It will also make researchers aware of the pitfalls in archetypal criticism.