تحلیل و مقایسه‌ بینامتنیّت در اشعار ابتهاج، حسین منزوی، شفیعی‌کدکنی و قیصر‌ امین‌پور

بینامتنیّت از تئوری‌های جدید در متن‌شناسی ادبی است. طبق این نظریه، هیچ متنی مستقل نیست و متون همواره در رابطۀ بینامتنی با هم هستند و در درون یک ساختار، با هم گفتگو دارند. کشف رابطه بینامتنی، در خوانش متن و معنایابی، اهمیّتی ویژه دارد. شاعران معاصر زبان فارسی نیز رابطۀ بینامتنی گسترده‌ای با متون و اشعار گذشته دارند و هر کدام در چارچوب خاصی به رابطۀ بینامتنی با گذشتگان و معاصران پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر، رابطۀ بینامتنی ابتهاج، منزوی، شفیعی‌کدکنی و امین‌پور، به صورت مقایسه‌ای مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. برای این منظور، نخست، رابطۀ بینامتنی همزمانی و درزمانی این شاعران، مورد پژوهش قرار گرفته و کم و کیف رابطۀ بینامتنی درزمانی و همزمانی این شاعران آشکار خواهد شد. در گام دوم، اشعار این شاعران از جهت صریح بودن، غیر صریح بودن و ضمنی بودن بینامتنیّت و شیوه‌هایی که هر کدام در اشاره به پیشامتن‌ها برگزیده‌اند، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان نیز، دخالت جهان‌بینی هر کدام از این شاعران در حوزۀ روابط بینامتنی ‌با شاعران و متون گذشته به شکلی مقایسه‌ای مورد مطالعه قرار می‌گیرد. روش پژوهش حاضر، توصیفیتحلیلی است. نتایج پژوهش نشان از رابطۀ گستردۀ بینامتنی درزمانی ابتهاج و منزوی و رابطۀ متعادل درزمانی و همزمانی شفیعی‌کدکنی و قیصر‌امین‌پور دارد. شفیعی‌کدکنی و امین‌پور حساسیّت بیشتری در ذکر منابع بینامتنی، به طرق مختلف داشته‌اند و منزوی و ابتهاج به این امر کم توجّه بوده‌اند. نگرش‌ها و تمایلات فکری هر کدام از این شاعران نیز در روابط بینامتنی آن‌ها موثر بوده‌است.

Comprative survey and analyze of intertexuality between Houshang Ebtehaj, Hossein Monzavi, Muhammad Reza Shafi’i Kadkani and Qeysar Aminpour

Intertexuality is one of the modern theories in literary Textualization. According this theory there is no free text and texts is always in an intertextual relationship. Each text of is affected by previous texts and at the same time affects the recent texts. Contemporary Persian poets also have a wide intertextual relations with past texts and classic persian poets, and each of them has dealt with intertextual relations with the past within a specific framework and related in the context of worldview. In the present study,with a method descriptive analytic, the intertextual relationship between Ebtehaj, Monzavi, Shafi’i Kadkani and Aminpour has been compared and analyzed. In the beginning, the Diachronic and Synchronic intertextual relationship of these poets has been studied, and in the second step, the frequency of intertextual relationship of these poets with past poets and texts and contemporary texts and poems has been studied and analyzed.the debate about the Three types of intertextuality, implicit, explicit and tacit Intertextuality in there poems. At least, the involvement of each poet’s worldview in the field of intertextual relations with poets and past texts has been studied. The results of study show the extensive Diachronic intertextual relationship of Ebtehaj and Manzavi with tradition and the balanced Diachronic and Synchronic relationship between Shafi’i Kadkani and Aminpour at the same time. also the limited range of traditional poets in Ebtehaj and wider poetry in Manzavi, Shafi’i Kadkani and Aminpour. The worldveiw of each of these poets have also been influential in their intertextual relationships.