تاثیر حافظ بر ذهن و زبان شفیعی‌کدکنی

سنّت، اساس بنای استوار شعر است و هر شاعری متاثر از سنّت ادبی و اشعار پیشینیان است. این تاثیرپذیری در شعر برخی شاعران کم و در شعر برخی، پُر رنگ است. شفیعی از شاعرانی است که سنّت و اشعار پیشینیان و جلوه‌های آن در شعر او پر‌رنگ‌تر از اغلب شاعران معاصر است. او به سبب دلبستگی به میراث کهن ادب فارسی، از شاعران پیشین متاثر شده‌است. در این میان، حافظ نقشی برجسته در ذهن و زبان شفیعی‌کدکنی دارد. شفیعی، شیفته‌ حافظ است و این علاقه سبب شده تا حافظ در شعر او تاثیر بسزایی داشته‌باشد. این تاثیر، گاه در قالب تضمین ابیات، مصراع‌ها و نیم مصراع‌ها، وگاه در قالب تکرار واژگان شعری دیده می‌شود. در کنار این، تفکّر غالب شعر حافظ که ریاستیزی و انتقاد از شخصیّت‌های دینی و حکومتی ریاکار است، در شعر او دیده می‌شود و شفیعی برخی از واژگان مرتبط با این تفکّر از جمله: رند، محتسب، شحنه، عسس و... را از حافظ گرفته و با انطباق آن با تفکّر سیاسی‌ ‌ اجتماعی خود و چون حافظ در قالب شخصیّت‌هایی مثبت و منفی، بکار می‌گیرد. برخی از ابیات و مصراع‌های حافظ نیز منبعِ الهامی برای سرودن شعر و پرداخت مضمونی در شعر شفیعی می‌شود. علاوه بر این در بُعد تصویرسازی نیز نشان تاثیرپذیری از حافظ، دیده‌می‌شود. مطالعه و تطبیق زبان شعری، موضوعات و تصاویر شعری دو شاعر، این تاثیرپذیری را آشکار می‌سازد و مقاله حاضر با ذکر نمونه‌ها و به شیوه تحلیلی توصیفی، این تاثیر را مورد بررسی قرار داده‌است.  بررسی شعر شفیعی‌کدکنی از این لحاظ، ما را به این نتیجه می‌رساند که حافظ یکی از شاعران بسیار اثرگذار سنّتی بر ذهن و زبان شفیعی‌کدکنی است.

Hafiz's impact upon Shafiei Kadkani's mind and language

Tradition is the basis of firm structure of poetry and every poet is influenced by literary tradition and poems of his predecessors. This impact is low in the poetry of some poets and in the poem of others is high. Shafiei is a poet who tradition and ancestors poems and their manifestation in his poetry are stronger than most of contemporary poets. Because of his attachment to Old Persian literature heritage he was influenced by former poets. Meanwhile Hafiz plays prominent role in Shafiei's mind and language. Shafiei is infatuated of Hafiz and his interest in Hafiz has had a profound impact on his poem. This effect is sometimes shown in inserting other's verses in own poem, hemistich, semihemistich and sometimes repeating poetic vocabulary. Alongside this, the major Hafiz's thought which is antihypocrisy and critique of hypocritical religious, Shafiei uses some of the words related to Hafiz's thoughts including: Rend, Mohtaseb, Shehneh, Asas and so on utilized it with adapting with his socialpolitical thinking as Hafiz in form of positive and negative personalities. Some of Hafiz's verses also serve as an inspiration for composing poems and making themes in Shafiei's poem. In addition, we can see the influence of Hafiz, in the dimension of image making. Studying and adapting the poetic language, themes and poetic images of two poets reveals this influence and present study examines this effect by mentioning eamples and using a descriptiveanalytic method. Studying Shafiei's poem in this regard leads us to conclude that Hafiz is one of the most influential traditional poets Shafiei kadkani's thought and language.