تحلیل تصاویر مستقل در شعر احمد شاملو

در این مقاله تلاش شده است که در تحلیل فرآیند تصویر، بر نقش تصور تکیه شود. با حفظ ماهیت نظری تصویر، ساختاری با عناوین تصویر مرکزی، ابزار تصویر، لحن تصویر، کارکرد تصویر و ذهنیت تصویری متن برای آن در نظر گرفته شده است. آنگاه انواع تصویر از دید سطح و عمق، ایستایی و یویایی، نقاشیک و سینمایی، باز و گسترده ، محدود و بسته و تصاویر مستقل و وابسته معرفی می گردد. تصویری که در مجموع عناصر سازنده آن ماهیت انحصاری و ویژگی خوداتکایی دارد به طوری که در بیرون از فضای شعر کاربرد داشته باشد مستقل نام می گیرد. شکل گیری و کاربرد تصاویر مستقل را در شعر شاملو می توان متاثر از نقش و تاثیر شیوه بیان ادبی حاکم، جریان و گرایش زبانی و گفتمان دانست. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل بررسی 100 شعر شاملو است که با معیار کوتاه و تصویری بودن انتخاب شده است. نتایج تحقیق بیانگر تاثیر عوامل مذکور در استقلال تصاویر است. بیان کنایی و مجازی، به عنوان شیوه بارز بیان ادبی در شعر احمد شاملو به کار رفته است. جریان زبانی و تاثیر آن بر تصاویر مستقل، وجهه اجتماعی احمد شاملو را به عنوان شاعر اجتماعی نمایان می کند و گفتمان های سیاسی و اجتماعی، گفتمان های غالب موثر در شکل گیری تصاویر مستقل شعر شاملو است.

An Analysis of Independent Images in Shamlu’s Poetry

This study aims to analyze the imagemaking process by focusing on the role of imagination. Maintaining the subjective nature of the image, we consider a structure for it, under titles such as the central image, the image tool, the image expression and function, and mental image of the text. Then, different kinds of images are presented in terms of surface and depth, statics, dynamism, painting, cinematic, openness, wideness, limited and close up, and independence. Overall, an image is called “independent” when its elements have an exclusive nature and independent properties in such a way that they can function apart from the poetry. It can be said that the formation and application of independent images in Shamlu’s poetry were influenced by the ruling literary expression, and language and discourse flows and orientation of the time. The research method in the present study is descriptiveanalytical methodology. The sample texts include Shamlu’s one hundred poems. The main criteria for the section of the sample were that they should be brief and have imagery. The results show that the aforementioned factors had a significant effect on the independence of the images. Allusive and figurative expressions served as the main literary expression in Shamlu’s poetry. Language flows and its effects on independent images indicates Shamlu’s social status as a social poet; and socialpolitical discourse had dominant roles in the formation of independent images of Shamlu’s poems.