اثربخشی برنامه توانمندسازی حسی- حرکتی خانواده محور بر ظرفیت هوشی دانش‌آموزان با نشانگان داون

مقدمه: بخش عمده مشکلات و محدودیت های کودکان با نشانگان داون ناشی از محدودیت های ظرفیت هوشی آن ها است. مرور شواهد پژوهشی حاکی از آن است که بهترین نوع مداخلات در این زمینه، مداخلات بهنگام خانواده محور است.هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه توانمندسازی حسی- حرکتی خانواده محور بر ظرفیت هوشی دانش‌­آموزان با نشانگان داون انجام شد.روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش‌آموزان با نشانگان داون شهر کاشان در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه پژوهش شامل 30 دانش‌­آموز در دامنه سنی 8 تا 12 سال بود که با نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش طی 11 جلسه هفتگی و هر جلسه 2 ساعت تحت مداخله قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات نسخه چهارم آزمون هوش وکسلر کودکان (2003) بود. جهت تحلیل داده‌­ها از آزمون کوواریانس چندمتغیره و نسخه 26 نرم‌افزار spss استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که برنامه توانمندسازی حسی- حرکتی خانواده محور به طرز معناداری موجب افزایش نمره کلی ظرفیت هوشی (0/01>p) و زیرمقیاس‌­های درک کلامی (0/03>p)، حافظه کاری (0/01>p) و سرعت پردازش (0/01>p) می شود؛ اما بر زیرمقیاس استدلال ادراکی تاثیر معناداری ندارد (0/30

the effectiveness of family-centered sensory motor empowerment program on intellectual capacity of students with down syndrome

introduction: the limitations and challenges faced by children with down syndrome are primarily attributed to their cognitive abilities. a comprehensive review of the available evidence indicates that timely family-centered interventions are the most effective approach to addressing these issues.aim: the objective of this study is to evaluate the impact of a family-centered sensory motor empowerment program on the intellectual capacity of students diagnosed with down syndrome.method: the research method employed in this study was semi-experimental, utilizing a pretest-posttest design with a control group. the population of interest was all students diagnosed with down syndrome in kashan city during the 2021-2022 academic year. a convenience sampling method was used to select 30 participants, aged between 8 and 12 years, who were assigned to either the experimental or control group. the experimental group underwent an intervention consisting of 11 weekly sessions, with each session lasting for 2 hours. the wechsler intelligence scale for children (2003) was used as the primary assessment tool. the data were analyzed using ibm spss statistics 26.0 and mancova was employed as the statistical analysis technique.results: based on the results, the family-centered sensory motor empowerment program demonstrated a statistically significant increase in the total intellectual capacity score (p<0.01), as well as in subscales of verbal comprehension (p<0.03), working memory (p<0.01), and processing speed (p<0.01). however, the program had no significant impact on the perceptual reasoning subscale (p>0.30).conclusion: in conclusion, the findings suggest that the family-centered sensory motor empowerment program can enhance the intellectual capacity of children with down syndrome by strengthening their sensory and motor abilities, as well as improving their relationships with family members. therefore, this intervention can be recommended as a viable approach to increasing the intellectual capacity in this population.