مرور نظام‌مند اثربخشی مداخلات بالینی بر بهبود تعاملات والد- کودک در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی

مقدمه: تعاملات مثبت والد- کودک موجب پیشگیری از آسیب‌های روانشناختی، تحولی، هیجانی و اجتماعی در کودکان می‌شود.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات روانشناختی بر بهبود تعاملات والد- کودک در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد.روش: روش پژوهش، مرور نظام‌مند و جامعه ‌آماری شامل کلیه پژوهش‌های داخلی بود که با استفاده از کلید‌واژه‌های تعاملات والد- کودک، والدگری، نقص توجه/ بیش‌فعالی و ابزار سندکاوی در پایگاه‌های اطلاعاتی پرتال ‌جامع علوم انسانی، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مجلات تخصصی نور، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و بانک اطلاعات نشریات کشور مورد جستجو قرار گرفتند. 334 پژوهش با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند که 11 پژوهش به لحاظ روش شناختی و ملاک‌های ورودی مورد قبول بود. کلیه پژوهش‌ها براساس دستورالعمل پریزما تحلیل شدند.یافته ‌ها: یافته‌ها نشان داد بیشترین پژوهش‌ها مربوط به سال‌های 1399-1398 است و حجم نمونه پژوهش‌ها 350 نفر است. شهرهای تهران و اصفهان بیشترین پژوهش‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و نشانگر آن است که در سال‌های اخیر توجه پژوهشگران بر موضوع مداخلات مختلف در زمینه تعاملات والد-کودک افزایش داشته است. مداخلات مرتبط با نوروفیدبک (40 جلسه) و والدگری چندبعدی (16 جلسه) بیشترین سهم را به لحاظ جلسات مداخله‌ای داشته‌اند.نتیجه ‌گیری: نتایج حاکی از اهمیت مداخلات مبتنی بر بهبود تعاملات والد- کودک و اثربخشی آن بر کاهش تنیدگی روانی، مشکلات رفتاری و کاهش مشکلات توجهی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی است؛ بنابراین برنامه‌های آموزشی رفتاری با مشارکت والدین و به‌کارگیری مداخلات چندبعدی و تلفیقی، موثرترین شیوه‌های درمانی هستند که می‌تواند در راس برنامه‌ریزی پژوهشگران و درمانگران این حوزه قرار گیرد.

systematic review of the effectiveness of psychological interventions on parent-child interaction improving in children with adhd

introduction: positive parent-child interactions prevent psychological, developmental, emotional and social harm in children.aim: the aim of this study was to investigate the effectiveness of psychological interventions on parent-child interactions in children with attention deficit hyperactivity disorder.method: the research method was a systematic review and the statistical population included all national research using the keywords of parent-child interactions, parenting, attention deficit-hyperactivity in databases of, society of humanities portal, jihad university scientific information center, noor specialized journals, iran institute of information science and technology and, database of publications of the country. amongst them, 334 studies were selected using the purposive sampling method, whereas, 11 studies were methodologically acceptable in this study. all of studies were analyzed according to the instructions of prisma.results: the results showed that most of the researches are related to the years 2019-2020. tehran and isfahan have the most researches, hence, in recent years, the attention of researchers to the subject of various interventions in the field of parent-child interactions has increased. moreover, neurofeedback-related interventions (40 sessions) and multidimensional parenting (16 sessions) had the largest shares in terms of intervention sessions.conclusion: the results indicate the importance of various educational interventions aimed at improving parent-child interactions and their effectiveness in reducing mental stress, behavioral problems and attention problems in children with attention deficit-hyperactivity disorder. therefore, behavioral education programs with parental participation and the use of multidimensional and integrated interventions are the most effective therapies which can be placed at the top of the planning of researchers and therapists in this field.