پیش‌بینی رفتارهای پرخطر براساس ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی، تنظیم شناختی هیجان و سبک‌های دلبستگی با میانجی‌گری نشاط ذهنی در نوجوانان دختر

مقدمه: با توجه به اینکه نیازهای بنیادی روانشناختی، تنظیم شناختی هیجان، سبک‌های دلبستگی و نشاط ذهنی از جمله عواملی هستند که نقش محافظت‌کننده در بروز رفتارهای پرخطر دارند؛ لذا پیش‌بینی عوامل زمینه‌ساز و یا محافظت‌کننده رفتارهای پرخطر ضروری به نظر می‌رسد.هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی رفتارهای پرخطر براساس ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی، تنظیم شناختی هیجان و سبک‌های دلبستگی با میانجی‌گری نشاط ذهنی در نوجوانان دختر انجام شد.روش‌: جامعه آماری این پژوهش توصیفی همبستگی دربرگیرنده کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی 13981397 بود که از این میان تعداد 282 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. اطلاعات به وسیله پرسشنامه‌های خطرپذیری نوجوانان ایرانی (iarts)، نیازهای بنیادی روانشناختی (bpns)، تنظیم شناختی هیجان (cerq)، دلبستگی بزرگسال (aai) و نشاط ذهنی (mvq) گردآوری شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل مسیر در نرم‌افزار spss نسخه 23 و lisrel نسخه 8 تحلیل شدند.یافته‌ها: بین رفتارهای پرخطر با ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی (r=0/230, p=0/001) و نشاط ذهنی (r=0/313, p=0/001) رابطه منفی و معنادار و با سبک‌های دلبستگی (r=0/247, p=0/001) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ درحالی‌که تنها ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی (p=0/004) با توجه به نقش میانجی نشاط ذهنی توانایی پیش‌بینی رفتارهای پرخطر را دارد.نتیجه‌گیری: ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی با توجه به نقش میانجی نشاط ذهنی توانایی پیش‌بینی رفتارهای پرخطر را دارد؛ این یافته‌‌ها می‌‌تواند در پیشگیری موثر از رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان دختر کمک کننده باشد.

Predicting high-risk behaviors based on satisfying basic psychological needs, cognitive emotion regulation and attachment styles mediated by mental vitality in female adolescents

Introduction: Given that basic psychological needs, cognitive emotion regulation, attachment styles and mental vitality are among the factors that play a protective role in the occurrence of highrisk behaviors; therefore, predicting the underlying or eliminating factors of highrisk behaviors seems necessary.Aim: This study was conducted to predicting highrisk behaviors based on satisfying basic psychological needs, cognitive regulation of emotion and attachment styles mediated by mental vitality in female adolescents.Method: The statistical population of this descriptivecorrelational study included all female students of the second year of high school in Tabriz in the academic year 20182019, from which 282 people were selected using multistage cluster sampling. Data were collected through Iranian Adolescents RiskTaking Scale (IARTS), Basic Psychological Needs Scale (BPNS), Adult Attachment Inventory (AAI), Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ) and Mental Vitality Questionnaire (MVQ). Data were analyzed using path analysis method in SPSS23 and Lisrel8 software.Results: There is a negative and significant relationship between highrisk behaviors with the satisfaction of basic psychological needs (P=0.001, r=0.230), and mental vitality (P=0.001, r=0.313) and attachment styles (P=0.001, r=0.247) there is a positive and significant relationship; while only the satisfaction of basic psychological needs (P=0.004) can predict highrisk behaviors due to the mediating role of mental vitality.Conclusion: Satisfaction of basic psychological needs due to the mediating role of mental vitality has the ability to predict highrisk behaviors; these findings can be helpful in effectively preventing highrisk behaviors among female adolescents.