بررسی مقایسه‌ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی بر بهبود مهارت‌های تنظیم هیجانی و مهارت‌های ارتباطی نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ای

مقدمه: اختلال نافرمانی مقابله‌ ای یکی از مهم‌ترین اختلالات دوران کودکی و نوجوانی است که از طیف اختلالات رفتار ایذایی و برونی ‌ساز می‌ باشد.هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی مقایسه‌ ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی بر بهبود مهارت ‌های تنظیم هیجانی و مهارت ‌های ارتباطی نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ ای بود.روش: این پژوهش در قالب طرح کارآزمایی بالینی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و دوره پیگیری یک ماهه اجرا شد. از میان دانش‌ آموزان مقطع دبیرستان شهرستان ارومیه، با تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ‌ای که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند، 51 نفر به شکل هدفمند و با کمک مدیران و معلمان مدارس، والدین و استفاده از مصاحبه تشخیصی و همچنین معیارهای ورود انتخاب و در سه گروه (17 نفر درمان شناختی رفتاری، 17 نفر هیپنوتراپی و 17 نفر کنترل) به شکل تصادفی جایگذاری شدند. سپس گروه شناختی رفتاری هیپنوتراپی براساس پروتکل ‌های استاندارد مداخله‌ ای تحت مداخله قرار گرفته، اعضای کنترل مداخله‌ ای دریافت نکردند و پس از پایان یک ماه آزمون پیگیری به عمل آمد و مقیاس‌های پژوهش مجدداً استفاده شد. ابزارهای این پژوهش شامل: سیاهه رفتاری نسخه والدین (cbcl)، پرسشنامه ‌ی تنظیم شناختی هیجان و پرسشنامه مهارت ‌های ارتباطی بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ ها از نرم ‌افزار spssنسخه 22 و آزمون تحلیل واریانس اندازه‌ گیری مکرر استفاده شد.یافته ‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که هر دو درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی در بهبود مهارت ‌های ارتباطی (0/224>p، 1/53=f)، مهارت ‌های سازگارانه تنظیم هیجان (0/575>p، 2/45=f) و کاهش مهارت ‌های ناسازگارانه تنظیم هیجان (0/127>p، 2/56=f) به یک میزان موثر واقع شده‌اند و تفاوت معناداری بین آن ‌ها وجود نداشت.نتیجه ‌گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که درمان هیپنوتراپی و درمان شناختی رفتاری به یک اندازه می‌توانند در بهبود مهارت ‌های تنظیم هیجان و مهارت ‌های ارتباطی موثر عمل کنند و می ‌توان در کار با نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله ‌ای از این مداخلات سود جست.

A comparative analysis of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and hypnotherapy on improving emotional regulation and communication skills of adolescents with oppositional defiant disorder

Introduction: Oppositional Defiant Disorder (ODD) is one of the crucial disorders in childhood and adolescence which is externalizing spectrum disorders.Aim: The purpose of this study was to investigate of the effectiveness of cognitivebehavioral therapy and hypnotherapy on improving emotional regulation and communication skills of adolescents with oppositional defiant disorder.Method: This research has been executed in context of a clinical trial plan with pretest and posttest and onemonth follow up period. Among the students with oppositional defiant disorder of junior school in Urmia city who were studying in the (school) year 2020 2021 that 51 people were purposefully selected and placed randomly in three groups (17 people for cognitivebehavioral therapy, 17 people for hypnotherapy and 17 people for control) with the assistance of schools rsquo; teachers and principals, parents and utilizing diagnostic interviews and also supplying the inclusion criteria in research. Then cognitive behavioral therapy and hypnotherapy group has intervened based on intervention stranded protocols but members of the control group did not receive any intervention. After the end of a month, a followup test was performed and the research scales were used again. Tools of this research included: Child Behavioral Checklist (CBCL), Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ) and the communication skills inventory. SPSS22 software and repeated measures analysis of variance were used to analyze the data.Results: The results of this research indicated that both cognitivebehavioral therapy and hypnotherapy improve communication (F=1.53, P>0.224) and adaptive emotion regulation skills (F=2.45, P>0.575) and reduction of maladaptive emotion regulation skills (F=2.56, P>0.127) were equally affected and there was no significant difference between them.Conclusion: The results of this study signify that both hypnotherapy and cognitive behavioral therapy can be effective equally in improving emotion regulation and communication skills and these investigations can be used to cope with adolescents with oppositional defiant disorder.