تاثیر نوروفیدبک در کاهش علائم اختلال نقص توجّه و بیش‌فعالی: یک مطالعۀ فرا تحلیل

اختلال نقص توجه و بیش فعالی، به‌عنوان شایع‌ترین اختلال دوران کودکی شناخته شده است از سوی دیگر نوروفیدبک به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی بخوبی مورد استقبال قرار گرفته است.هدف پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهش‌های انجام شده در مورد تاثیر نوروفیدبک در کاهش اختلال نقص توجه با تاکید بر پژوهش‌های ایرانی بود. با استفاده از پایگاه ‌های اطلاعاتی داخلی (نورمگز، مگیران، سیویلیکا و sid) به یافتن و جمع‌ آوری تمام گزارش‌ های پژوهشی اقدام شد. نمونه مطالعات مورد استفاده شامل 10 مطالعه انجام شده از 1395 تا 6 ماهه اول 1398 در سراسر ایران بود که 1118 نفر آزمونی را در بر می‌گرفت. داده‌های حاصل از این 31 مطالعه با روش اندازه اثر تفاوت میانگین استاندارد شده یا d کوهن (1988؛ هومن، 1387) برای مدل اثرهای ثابت مورد فرا تحلیل قرار گرفتند. تمام عملیات آماری با استفاده از ویرایش دوم نرم‌افزار جامع فراتحلیل cma انجام شد. یافته‌ها نشان دادند که میانگین اندازه اثر کلی مطالعات مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت برابر 0/574 و برای اثرات تصادفی برابر 1/214 هست که هر دو در سطح 0/001=p معنادار هستند. درمان ‌های غیر دارویی در جلسه ‌های متعدد و در سنین پایین می‌تواند نشانه‌ های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی افراد را بهبود ببخشید و کاهش دهد.

The effect of neurofeedback on reduction symptoms of Attention Deficit and Hyperactivity Disorder: a meta-analysis study

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is known to be the most common childhood disorder. On the other hand, neurofeedback has been well received as a noninvasive treatment. The aim of this study is metaanalysis of researches conducted to investigate the effect of neurofeedback in reducing attention deficiency disorder with a focus on Iranian researches. Research method was metaanalysis, so all research reports have been found and gathered using domestic databases. The sample consisted of ten studies done from 2016 to first half of 2019 all around the country (Iran) including 1118 subjects. Results of these 31 studies have been metaanalyzed for model of fixed effects using effect size of standardized mean difference or d Kuhn (1988; Hooman, 2008). All statistical operations were performed using 2nd edition of Comprehensive metaanalysis software (CMA). Results showed that mean of overall effect size of reviewed studies is 0.574 for fixed effects model and 1.214 for random effects that both are significant in p=0.0001 level. Non pharmacological treatments in sessions and lower ages can improve and reduce symptoms of attention deficiency and hyperactivity disorder.