اثرات مثبت و منفی درمان شناختی- رفتاری بر سلامت روان و انعطاف پذیری روانشناختی افراد دارای اضافه وزن

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات مثبت و منفی درمان شناختی رفتاری بر سلامت روان و انعطاف پذیری روانشناختی در افراد دارای اضافه وزن بود. روش: طرح این پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون، پگیری و گروه کنترل، بود. جامعه ی پژوهش، شامل کلیه ی افراد دارای اضافه وزن بین 20 تا 50 سال مراجعه کننده به کلینیک های تغذیه و کلوب های ورزشی شهر اصفهان در سال 1393 بود که از میان آن ها تعداد 40 نفر، به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه ی پژوهش، انتخاب شدند و به تصادف در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه ی دو ساعته ی درمان شناختی رفتاری دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پرسشنامه ی سلامت عمومی 12 سوالی (ghq12) و پرسشنامه ی پذیرش و عمل برای مشکلات مربوط به وزن (aaqw)، به عنوان ابزار پژوهش در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، برای دو گروه مورد استفاده قرار گرفت. داده ها توسط تحلیل کواریانس و آزمون مان ویتنی یو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج، نشان داد که درمان شناختی رفتاری، در مرحله ی پس آزمون، منجر به افزایش معنادار سلامت روان و کاهش معنادار انعطاف پذیری روانشناختی شد. این اثرات در مرحله ی پیگیری نیز تداوم یافته بود. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، درمان شناختی رفتاری، می تواند به عنوان یک مداخله ی اثربخش در افزایش سلامت روان افراد دارای اضافه وزن، محسوب شود. با این حال، براساس نتایج پژوهش حاضر، ادعای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، مبنی بر کاهش انعطاف پذیری روانشناختی در روند درمان شناختی رفتاری، تایید شد.

Positive and negative effects of cognitive behavioral therapy on mental health and psychological flexibility in individuals with overweight

purpose: The purpose of this study was to examine effectiveness of cognitivebehavioral therapy on mental health and psychological flexibility in individuals with overweight. Method: The present study was administered with a quasiexperimental design with pretest, posttest, follow up and control group. Statistical society included all of individuals with overweight that were clients of nutrition clinics and sport clubs of Esfahan city, in 2014 that among them 40 persons selected by convenience sampling and assigned randomly in one experimental group (n=20) and one control group (n=20). 8 sessions of cognitivebehavioral therapy (each of them was 2 houres) performed for experimental group while control group received no intervention. General Health Questionnair12 (GHQ12) and Acceptance and Action Questionnaire for Weight related problems (AAQW) used as the instruments of the study in pretest, post test and follow up stages for two groups. Data analyzed through ancova and mann witney u test. Results: Results showed that cognitive behavioral therapy caused to significant improvement of mental health and reduction of psychological flexibility in posttest. These effects maintained in follow up stage. Conclusion: Based on the results of this study, cognitive behavioral therapy can considered as an efficient intervention to improvement of mental health in individuals with overweight. However Based on the results of this study, the claim of acceptance and commitment therapy approach confirmed as reduction of psychological flexibility in procedure of cognitive behavioral therapy.