ارائه یک سیستم تصمیم‌یار برای مقاوم‌سازی بخش بانکی با رویکرد تاب‌آوری

هدف: بانکداری یکی از حوزه‌های اثرگذار در اقتصاد از منظر تامین مالی، کنترل نقدینگی و بهبود فضای کسب‌و‌کار است. مقاوم‌سازی بانکداری نقش مهمی در توسعه اقتصاد کشور دارد. تحقیق حاضر به دنبال مقاوم‌سازی این حوزه با رویکرد تاب‌آوری است. برای تحقق این هدف، عوامل تاب‌آوری بانکی شناسایی و اولویت‌بندی شده‌اند.روش‌‌‌شناسی: این پژوهش از منظر هدف، اکتشافی بوده و به دلیل استفاده از روش‌های کمّی، دارای روش‌شناسی کمّی چندگانه است. جامعه پژوهش، خبرگان بانکی هستند. نمونه‌گیری، قضاوتی بوده و حجم نمونه 15 نفر می‌باشد. ابزارهای گردآوری داده‌ها در این پژوهش عبارتند از مصاحبه و پرسشنامه. پرسشنامه خبره‌سنجی برای غربال عوامل، پرسشنامه دیمتل، برای غربال ثانویه عوامل و تعیین میزان اثرگذاری آن‌ها و نهایتاً پرسشنامه اولویت‌سنجی کداس برای رتبه‌بندی نهایی عوامل مورد استفاده قرار گرفت. عوامل پرسشنامه‌های تحقیق مبتنی بر مرور مقالات معتبر و مصاحبه با خبرگان می‌باشند، به همین دلیل ابزارهای تحقیق از روایی مطلوبی برخوردار بودند. برای تحلیل داده‌ها از آزمون بینم، دیمتل و کداس استفاده شد.آزمون بینم برای غربال اولیه، دیمتل برای غربال ثانویه و کداس برای اولویت‌بندی عوامل نهایی مورد استفاده قرار گرفتند. آزمون بینم یکی از آزمون‌های ناپارامتریک برای غربال عوامل بوده و علت استفاده از آن، نرمال نبودن داده‌های تحقیق است. دیمتل جزء فنون تحلیل ساختاری بوده و با استفاده از آن می‌توان میزان اثرگذاری و اثرپذیری عوامل را مشخص کرد. روش کداس جزء فنون فاصله‌ای جدید بوده و علاوه بر فاصله اقلیدسی، فاصله تاکسی‌کب را هم برای هر یک از عوامل مشخص می‌کند.نتایج: در ابتدا 22 عامل موثر روی تاب‌آوری بانکی از طریق مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان بانکی شناسایی شد. عوامل مذکور با کاربست آزمون بینم غربال شدند. 13 عامل با ضریب معناداری بالای 5 درصد حذف گردیدند و 9 عامل باقیمانده با بکارگیری آزمون دیمتل، تحلیل شدند. غربال عوامل پیش از اولویت‌بندی نهایی، به سازگاری نتایج و کیفیت یافته‌ها کمک می‌کند. 5 عامل دارای خالص اثر مثبت بوده و اثرگذار ارزیابی شدند. نهایتاً 5 عامل مذکور با کاربست آزمون کداس اولویت‌بندی گردیدند.نتیجه‌گیری: عوامل آینده‌نگری، مشارکت راهبردی با فین‌تک‌ها و وجود سیستم تحلیل ریسک، به ترتیب بیشترین اولویت را در تاب‌آوری بانکی دارند. تحلیل پیشران‌ها و شناسایی سناریوهای آینده بخش بانکی، سرمایه‌گذاری روی فین‌تک‌ها برای استفاده از ظرفیت آن‌ها در تحقیق و توسعه و شناسایی و مدیریت ریسک‌های آینده بخش بانکی، به تاب‌آوری شبکه بانکی کمک می‌کند.

a decision-support system for strengthening the banking sector with an emphasis on resiliency

aim: banking is one of the most influential areas in the economy in terms of financing, liquidity control, and improving the business environment. banking has faced many restrictions in recent years. strengthening this sector has an important role in the development of the economy. the study seeks to strengthen this area with a resilient approach. to achieve this goal, banking resilience factors have been identified and prioritized.methodology: this research is exploratory from the perspective of purpose and has a multi-method quantitative methodology due to the use of quantitative methods. the population of the research is experts in the banking system. the sampling method was judgmental. the sample size was 15 people. the data collection tools in this research were interviews and questionnaires. the expertise questionnaire was used to screen the factors, the dematel questionnaire was used for the secondary screening of the factors and to determine their effectiveness, and finally, the codas priority evaluation questionnaire was used for the final ranking of the factors. the factors of the research questionnaires were based on the review of authentic articles and interviews with experts, so the research tools had good validity. binominal test, dematel, and codas were used for primary screening, secondary screening, and final prioritization, respectively.binominal’s test is one of the non-parametric tests for factor screening, and the reason for its use is the non-normality of the research data. the dematel is a part of structural analysis techniques, and by using it, it is possible to determine the degree of influence of factors. codas method is one of the new distance techniques and in addition to the euclidean distance, it also determines the taxicob distance for each of the factors.findings: at first, 22 effective factors on banking resilience were identified through literature review and interviews with banking experts. the desired factors were screened using the binominal test. 13 factors with a significance coefficient above 5% were excluded and the remaining 9 factors were analyzed using the dematel. 5 factors were evaluated as effective. the screening of factors before the final prioritization helps the consistency of the results and the quality of the findings. finally, the 5 factors were prioritized using the codas.conclusion: future thinking, strategic partnership with fintech and the existence of a risk analysis system have the highest priority in banking resilience. proposals were developed based on these factors. analyzing the drivers and identifying the future scenarios of the banking sector, investing in fintech to use their capacity in research and development, and identifying and managing the future risks of the banking sector will help the resilience of the banking network.