تحلیل و نقد جایگاه و کاربرد رویکردهای شناختی در علوم اطلاعات

هدف : مقاله حاضر به تحلیل و نقد جایگاه و کاربرد رویکردهای شناختی در علوم اطلاعات می‌پردازد. همچنین افق‌های جدیدی برای انجام پژوهش شناختی در علوم اطلاعات معرفی می‌کند. روش: این پژوهش توصیفی و از نوع مروری تحلیلی است. از منابع علمی برای بررسی و تحلیل موضوع استفاده شده است. یافته‌ها: رویکرد شناختی بر جریان تحقیقات و حل مسائل علوم اطلاعات موثر بوده است. حوزه بازیابی اطلاعات نسبت به سایر حوزه‌ها به نحو گسترده‌ از رویکرد شناختی تاثیر پذیرفته است. علیرغم مزایا و نتایج موثری که رویکرد شناختی کلاسیک در پژوهش‌های اطلاعات داشت، ولی با انتقاداتی روبرو شد. این انتقادات به ظهور رویکرد شناختی اجتماعی در علوم اطلاعات منجر شد. در این رویکرد بافت و شرایط اجتماعی کاربر در تعامل با سیستم اطلاعاتی اهمیت یافت. نتیجه‌گیری: علوم اطلاعات نیازمند چهارچوب های نظری یکپارچه است که بتواند عناصر رویکرد اجتماعی و نیز شناختی را باهم در جهت حل مسائل تحقیق خود بکار گیرد. رویکرد شناختی می تواند برای مطالعه مفاهیم و فرایندهای متعددی که در توزیع اطلاعات، پخش و انتقال آن حیاتی هستند، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین مهم است که استفاده از علوم شناختی به حوزه‌های دیگر علوم اطلاعات گسترش یابد و دامنه مطالعات چند بعدی توسعه یابد.کلیدواژه ها: علوم شناختی، علوم اطلاعات، بازیابی اطلاعات، رویکرد شناختی اجتماعی، بافت، بازیابی اطلاعات، جستجوی اطلاعات، سازماندهی دانش.