رتبه بندی ریسک احداث مکانیزه تونل های بزرگ مقطع با روش های تصمیم گیری چندمعیاره فازی در تونل غربی البرز آزادراه تهران-شمال

حفاری مکانیزه تونل‌های بزرگ‌مقطع در محیط‌های سنگی با مخاطرات فراوانی همراه است. هزینه‌ بالای خرید دستگاه، برخورد به ناحیه‌های گسلی، هجوم آب، مچاله‌شوندگی و... از جمله مخاطراتی هستند که می‌توانند عملیات تونل‌سازی را برای مدت زیادی متوقف کنند. روش حفاری مکانیزه علاوه بر مزیت‌های قابل توجه، معایبی همچون عدم انعطاف‌پذیری دستگاه با شرایط پیچیده زمین‌شناسی، هزینه سرمایه‌گذاری بالا، ریسک‌های فنی محیطی،  هندسی و  سیاسی را شامل می‌شود. با توجه به هزینه سرمایه‌گذاری زیاد در این روش، ارزیابی و رتبه‌بندی مخاطرات پیش‌رو اهمیت ویژه‌ای دارد. در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی به ارزیابی ریسک‌های حفاری تونل غربی البرز پرداخته شود. تونل غربی البرز در بزرگ‌راه تهران شمال، از جمله طرح‌های بزرگ‌راهی کشور است که برنامه‌ریزی حفاری آن با استفاده از ماشین مکانیزه تک‌سپره با مُدل  epb مدنظر قرار گرفته است. در این تحقیق، با بررسی مشخصات زمین‌شناسی و نظر کارشناسان، 17 مخاطره محتمل، شناسایی و با روش‌های فازی تاپسیس و الکتره مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج تحلیل‌ نشان می‌دهد تجربه ناکافی تونل‌سازی مکانیزه پیمانکاران برای قطرهای بزرگ با رتبه ریسک 1.16، نشت گاز‌های سمّی موجود در تونل با رتبه ریسک 1.83 و سرمایه‌گذاری و خرید دستگاه و تجهیزات آن با رتبه ریسک 3 به‌ترتیب مهم‌ترین مخاطره‌های موجود در این عملیات تونل‌سازی هستند.

Ranking the Risk of Mechanized Tunnel construction in Large Cross Section by Fuzzy Multi Criteria Decision Making Methods in Western Alborz Tunnel

Mechanized excavation of the large cross section tunnels in rock condition has some hazards. Machine purchasing costs, fault zones, water inflows, squeezing, face instability, and etc. are some of the hazards which may cause excavation stop for a long time. In addition to mechanized excavation advantages, machine inflexibility in the complex geological conditions, high investment costs, technical, geometrical and political risks are the major disadvantages. Due to the high investment costs in this method, assessment and ranking the mentioned hazards are of a great importance. In this study, the tunneling risks of Alborz Western Tunnel (AWT) has been investigated using the fuzzy multi criteria decision making methods. The AWT in Tehran Shomal Highway is one of the major country project that considered to be excavated by an EPB shield machine. By analyzing geological condition and survey of some specialist’s point of view, in this study, 17 possible hazards have been identified, and assessed by fuzzy TOPSIS and ELECTRE methods. Results shown that insufficient experience in mechanized tunneling of the large diameter tunnel and gas emission in the tunnel and investment and purchasing the machine are the most important risks in the project.