طراحی الگوی تمدن سازمانی در نظام سلامت (موردمطالعه: بیمارستان امیرکبیر اراک)

زمینه و هدف: امروزه، نظام سلامت با چالش‌ها و مسائل متعددی روبه‌رو است که برای غلبه بر این شرایط، بهره‌گیری از مبانی تمدن سازمانی می‌تواند راهگشا باشد. تمدن سازمانی دربرگیرنده فرهنگ‌هایی است که زمینه الزام برای تربیت نیروی انسانی منظم و هدفمند را برای بهبود خدمت‌رسانی و کسب منافع برد- برد مهیا می‌کنند. با وجود اهمیت زیاد، هنوز شناخت کاملی از ابعاد مختلف مفهوم تمدن سازمانی در نظام سلامت وجود ندارد. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر طراحی الگوی تمدن سازمانی در نظام سلامت است.روش پژوهش: این تحقیق ازنظر هدف بنیادی بوده و در زمره تحقیقات آمیخته اکتشافی قرار می‌گیرد. به‌منظور طراحی مدل تحقیق از روش تئوری داده بنیاد استفاده گردید و این پژوهش در دو مرحله کیفی با روش تئوری داده بنیاد و مرحله کمی با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام‌گرفت. در مرحله کیفی، با خبرگان در نظام سلامت که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه عمیق به عمل آمد. مصاحبه با خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و بعد از انجام 14 مصاحبه، انجام مصاحبه‌ها متوقف شد. همچنین، مدل طراحی‌شده با روش مدل­سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار smart pls 4  اعتبارسنجی گردید. همچنین در مرحله کمی، جامعه آماری شامل 136 نفر از مدیران و خبرگان بیمارستان امیرکبیر اراک بودند که با پرسشنامه از آن­ها نظرخواهی شد. ضمناً، حجم نمونه محاسبه‌شده با روش کوکران 101 نفر و روش نمونه‌گیری نیز از نوع تصادفی ساده بود.یافته‌ها: مدل پارادایمی با 6 دسته متغیر عوامل علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل مداخله‌گر، عوامل زمینه‌ای و پیامدها طراحی شد. همچنین، برای متغیر تمدن سازمانی 5 مقوله اصلی و 15 مقوله فرعی و همچنین 4 دسته راهبرد شناسایی شد که براین اساس مدل تحقیق ایجاد گردید. مقوله‌های اصلی شناسایی‌شده برای پدیده محوری (تمدن سازمانی) شامل فضیلت‌محوری، ارزش‌محوری، عقلانیت‌محوری، آرمان‌محوری و ذ‌ی‌نفع‌محوری می‌باشد. همچنین، یافته­های برازش با مدل‌سازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که ساختار و متغیرهای مدل مورد تائید است. ضمناً، مقادیر ضریب تعیین برای متغیر پدیده محوری 0/681، راهبردها  0/710 و برای متغیر پیامدها 0/729 محاسبه شد که مقادیری مناسب است و نشان می‌دهد متغیرهای مدل به‌درستی شناسایی‌شده‌اند.نتیجه‌گیری: پدیده تمدن سازمانی می‌تواند مفهومی کاربردی و کارآمد در نظام سلامت باشد که موجبات جهت‌دهی هرچه بیشتر این بخش به سمت مسائل انسانی، ارزشی و اخلاقی و ایجاد نتایج ارزشمندی ازجمله بهبود کارآیی و اثربخشی در بخش سلامت و تامین منافع و رضایت ذ‌ی‌نفعان و جامعه را محقق کند. 

designing the model of organizational civilization in the health system (case study: amirkabir arak hospital)

background: today, the health system is facing numerous challenges and issues that can be overcome by utilizing the principles of organizational civilization. organizational civilization includes cultures that provide the necessary background for regular and purposeful training of human resources to improve service delivery and obtain win-win benefits. despite its great importance, there is still no complete understanding of the different dimensions of the concept of organizational civilization in the health system. therefore, the aim of the present study is to design the model of organizational civilization in the health system.methods: this research is fundamental in terms of its purpose and is classified as an exploratory mixed research. in order to design the research model, the grounded theory method was used, and this research was conducted in two stages including qualitative stage using the grounded theory method and quantitative stage using the structural equation modeling method. in the qualitative stage, in-depth interviews were conducted with experts in the health system who were selected by purposeful sampling method. the interviews with the experts continued until theoretical saturation was reached, and after 14 interviews, the interviews were stopped. the model designed using the structural equation modeling method was validated with smart pls 4 software. moreover, in the quantitative stage, the statistical population included 136 managers and experts of amirkabir hospital in arak, who were surveyed using a questionnaire. in addition, the sample size calculated by cochran method was 101 people using simple random sampling method.results: a paradigm model was designed with 6 categories of variables including causal factors, central phenomenon, strategies, intervening factors, contextual factors, and consequences. also, 5 main categories and 15 subcategories as well as 4 strategy categories were identified for the organizational civilization variable, based on which the research model was created. the main categories identified for the central phenomenon (organizational civilization) included virtueism, valueism, rationalism, idealism, and utilitarianism. findings of the structural equation modeling fit also showed that the structure and variables of the model are approved. in addition, the values ​​of the coefficient of determination for the central phenomenon variable were calculated as 0.681, strategies as 0.710, and consequences as 0.729, which are appropriate values ​​and indicate that the variables of the model have been identified correctly.conclusion: the phenomenon of organizational civilization can be a practical and efficient concept in the health system that will lead to more orientation of this sector towards human, value, and ethical issues and creation of valuable results including improving efficiency and effectiveness in the health sector and ensuring the interests and satisfaction of stakeholders and society.