شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر سلامت اجتماعی در ایران (مرور سیستماتیک پژوهش‌ های فارسی در بازه زمانی 1398 الی 1402)

زمینه و هدف: سلامت اجتماعی در کنار سلامت جسمانی و روانی از ارکان سلامت جامعه می‌باشد. موضوع سلامت اجتماعی و مولفه‌های تاثیرگذار بر آن، از موضوعات موردتوجه پژوهشگران ایرانی در دو دهه اخیر می‌باشد. هدف از این پژوهش، شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر سلامت اجتماعی در مطالعات انجام‌گرفته در ایران می‌باشد. پژوهش حاضر می‌تواند به پژوهشگران علوم مختلف، جهت یافتن شکاف‌های تحقیقاتی و آشکارسازی زمینه‌های جدید پژوهشی در این حوزه یاری رساند. روش پژوهش: مطالعه حاضر، یک مطالعه مروری سیستماتیک می‌باشد و کلیه مقالات فارسی مرتبط با موضوع، در بازه زمانی 1398 الی 1402 با جستجوی نظام‌مند در پایگاه‌های معتبر در دسترس شامل گوگل‌اسکولار، پایگاه‌های اطلاعاتی علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی، پایگاه مجلات تخصصی نورمگز و بانک اطلاعات نشریات کشور با کلیدواژه‌های سلامت و سلامت اجتماعی بازیابی گردید. از 798 مقاله یافت شده، درنهایت 71 مقاله با استفاده از چک‌لیست پریزما ازنظر کیفیت ارزیابی و با توجه ‌به معیارها و ملاک‌های ورودی موردنظر به‌عنوان پژوهش‌های نهایی مرتبط با موضوع انتخاب شد. یافته‌ها: براساس نتایج این پژوهش، مولفه‌های تاثیرگذار بر سلامت اجتماعی را می‌توان در 8 گروه اصلی شامل مولفه‌های فردی، شغلی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی، جسمی-روانی، اجتماعی و اعتقادی-سیاسی دسته‌بندی کرد. از میان مولفه‌های اصلی، مولفه اجتماعی و از میان مولفه‌های فرعی نیز به ترتیب حمایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی و دین‌داری بیشترین میزان تاثیرگذاری مثبت را بر سلامت اجتماعی داشته‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از مطالعه بیانگر آن است که از میان رشته‌های مختلف علمی، غالب پژوهش‌ها توسط پژوهشگران حوزه جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی صورت گرفته و از میان مولفه‌های موثر بر سلامت اجتماعی کمترین میزان مطالعات مربوط به مولفه محیطی بوده است. لذا؛ پیشنهاد می‌گردد پژوهشگران رشته‌هایی که تاکنون سهم کمتری در ارتقای این بعد از سلامت در منابع علمی داشته، گامی موثر در این حوزه مطالعاتی بردارند و در حوزه عملی نیز، سیاست‌گذاران و محققان سلامت اجتماعی این برنامه را در راس فعالیت‌های خود قرار داده و در نظام برنامه‌ریزی، آموزش و سیاست‌گذاری کشور توجه ویژه‌ای به این مسئله داشته باشند. 

recognition of effective factors on social health in iran (systematic review of persian research from 2019 to 2024)

background: social health along with physical and mental health is one of the pillars of society’s health. the issue of social health and its influential factors is one of the topics of attention among iranian researchers in the last two decades. the aim of this research is to identify factors affecting social health in studies conducted in iran. current research can help researchers of different sciences, find research gaps, and discover new research fields in this subject.methods: the present study is a systematic review and all persian articles related to the subject, during the period 2019 to 2024, with a systematic search among the available reliable databases, including google scholar, university jihad scientific database (sid), comprehensive portal of the humanities, noor specialized magazines database (normagz), and country magazines database (magiran) using the keywords “health” and “social health” were retrieved. from 798 articles found, finally 71 articles were selected as the final researches related to the subject using prisma checklist in terms of quality and according to the input criteria.results: based on the results of this research, the influential factors on social health can be classified into 8 main groups including individual, occupational, economic, cultural, environmental, physical-psychological, social and religious-political factors. among the main factors, the most number of studies were related to the social factors and among the sub-factors, respectively, social support, social trust, social security and religiosity have had the most positive impact on social health.conclusion: the results of the study indicate that among the various scientific fields, the majority of researches were conducted by researchers in the fields of sociology and social sciences, and among the factors affecting social health, the least number of studies were related to the environmental factors. therefore, it is suggested that the researchers of fields that have contributed less to the promotion of this aspect of health in scientific sources take an effective step in this field of study, and in practical field, policy makers and social health researchers put this program at the top of their activities, and in planning system, education and policy of the country, special attention should be paid to this issue.