طراحی و اعتبارسنجی مقیاس شایستگی‌های رهبری در پزشکی

زمینه و هدف: شایستگی‌های رهبری در پزشکی از عوامل کلیدی در ارتقا عملکرد پزشکان و نظام سلامت است. هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی مقیاس شایستگی‌های رهبری در پزشکی بوده است.روش پژوهش: پژوهش ترکیبی حاضر با رویکرد کیفی-کمّی انجام‌یافته است. نمونه پژوهش، در مرحله کیفی 12 نفر از مدیران پزشک و 15 نفر در مرحله ارزیابی روایی محتوایی با روش نمونه‌گیری هدفمند بوده، در مرحله اجرای مقدماتی پرسشنامه با روش نمونه‌گیری در دسترس 35 نفر و در مرحله اجرای اصلی پرسشنامه با روش تصادفی طبقه‌ای نسبی 306 نفر دانشجو، عضو هیات علمی و مدیر دانش آموخته پزشکی انتخاب‌شده است. گردآوری داده‌های کیفی با مصاحبه نیمه ساختاریافته و داده‌های کمّی با پرسشنامه انجام‌شده‌است. برای تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیل استربرگ و برای ارزیابی روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی با نرم‌افزار smart-pls3 استفاده‌شده است. برای ارزیابی اعتبار داده‌های کمّی از شاخص روایی محتوایی، نسبت روایی محتوایی، ضریب آلفای کرونباخ، روایی همگرا و شاخص‌های برازش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. برای ارزیابی اعتبار داده‌های کیفی پژوهش از معیارهای قابل قبول بودن، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تائیدپذیری با استفاده از تثلیث استفاده شده است. یافته‌ها: شایستگی‌ها و سنجه‌های پرسشنامه از طریق کدگذاری متون مصاحبه‌ها در 17 شایستگی و 123 مفهوم استخراج و در 101 گویه به پرسشنامه تبدیل‌شد. روایی محتوایی 100 گویه معتبر بوده است. نتایج تحلیل عاملی نشان داد بار عاملی 99 گویه معتبر می‌باشد و مولفه‌های 17 گانه، سازه شایستگی‌های رهبری را تبیین می‌کنند. بر اساس شاخص‌های برازش مدل، مقیاس سنجش شایستگی‌های رهبری در پزشکی در 17 مولفه و 99 گویه معتبر می‌باشد. این مولفه‌ها شامل ادراک و مدیریت برداشت، اخلاق حرفه‌ای، مدیریت تعارض، حل مسئله، انضباط، سازمان غیررسمی، مهارت‌های ارتباط عمومی، مهارت روابط بین فردی، گوش دادن، مدیریت فرهنگی، فرهنگ حرفه‌ای، نوآوری و خلاقیت، انگیزش، هوش هیجانی، مدیریت تغییر، مدیریت احساس، مدیریت مشارکتی می‌باشند.نتیجه‌گیری: توجه به برنامه درسی شایستگی‌های رهبری در آموزش‌های پزشکی و کاربرد این مقیاس، می‌تواند کیفیت رهبری در نظام سلامت را ارتقا دهد. 

designing and validation of the leadership competency scale in medicine

background: leadership competencies in medicine are the key factors in improving the performance of physicians and the health system. the aim of the present study was to design and validate the leadership competencies scale in medicine.methods: this research was conducted with a qualitative-quantitative approach. the research sample consisted of 12 physician managers in the qualitative stage and 15 people in the content validity evaluation stage using purposive sampling method. in the preliminary implementation stage of the questionnaire, 35 people were selected by convenience sampling and the main implementation stage of the questionnaire 306 students, faculty members, and medical graduate managers were selected using relative stratified random method. qualitative data were collected by semi-structured interview and quantitative data by questionnaire. to analyze the qualitative data, the esterberg analysis method was used, and to evaluate the construct validity, confirmatory factor analysis with smart-pls3 software was used. to evaluate the validity of quantitative data, content validity index, content validity ratio, cronbach’salpha coefficient, convergent validity, and structural equation model fit indices were used. the criteria of credibility, transferability, dependability, and conformability were used using triangulation to evaluate the validity of the qualitative research data. results: competencies and parameters of the questionnaire were extracted into 17 competences and 123 concepts through the coding of interview texts and converted into a questionnaire in 101 items. the content validity of 100 items was valid. the results of factor analysis showed that the factor load of 99 items was valid and 17 components explained the structure of leadership competencies. based on the fit indices of the model, the measurement scale of leadership competencies in medicine was valid in 17 components and 99 items. these components include perception and impression management, professional ethics, conflict management, problem solving, discipline, informal organization, public communication skills, interpersonal relationship skills, listening, cultural management, professional culture, innovation and creativity, motivation, emotional intelligence, change management, feeling management, participative management.conclusion: attention to the curriculum of leadership competencies in medical education and the application of this scale can improve the quality of leadership in the health system.