بررسی و ارزیابی مهمترین عوامل موثر بر استقبال گردشگران درمانی غیربومی از شهر تاریخی یزد با استفاده از تکنیک دلفی

زمینه و هدف: گردشگری درمانی در شهر یزد به‌عنوان یکی از قطب‌های درمان کشور رونق فراوانی یافته و می‌توان گفت این صنعت به یکی از محور‌های توسعه‌ای شهر یزد مبدل شده است. هدف این پژوهش شناسایی مهم‌ترین عوامل موثر برجذب گردشگران درمانی غیر‌بومی به شهر تاریخی یزد بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی بود که در پاییز سال 1401 انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه‌ای و دلفی استفاده گردید. نمونه آماری این مطالعه شامل 41 خبره در حوزه‌های درمان، گردشگری و برنامه‌ریزی شهری بودند که این خبرگان بر اساس تخصص‌های مرتبط به شیوه گلوله‌برفی انتخاب شدند. در مطالعه مبانی نظری تحقیق، 41 عامل موثر در جذب گردشگران درمانی از متون پژوهش‌های مرتبط احصاء گردید و در طی مطالعه، دسته‌بندی و ویرایش، تعداد 23 شاخص به‌صورت پرسشنامه‌ای در طیف 5 گزینه‌ای لیکرت در اختیار خبرگان قرار گرفت و در پایان پرسشنامه یک سوال باز مطرح گردید. بعد از تجزیه‌وتحلیل پاسخ‌ها، نتایج ثبت و پرسشنامه جدید برای مرحله بعد تشکیل گردید که این کار 3 بار تکرار شد. با توجه به نتایج آزمون - اسمیرنوف در سطح معنی‌داری 0/05، همبستگی بین عوامل با استفاده از آزمون ناپارامتریک همبستگی دبلیوی کندال و با استفاده از نرم‌افزار spss18  بررسی و برای دستیابی به اهداف تحقیق از تکنیک دلفی استفاده گردید. یافته‌ها: در جریان تجزیه‌وتحلیل داده‌ها شاخص‌های با اختلاف میانگین کمتر از 0/1 تائید نهایی شد، شاخص‌های با میانگین کمتر از 4 حذف و سایر شاخص‌ها به مرحله بعد منتقل شد. پس از انجام 3 مرحله آزمون، تعداد 12 عامل به‌عنوان مهم‌ترین عوامل موثر بر گردشگری درمانی شهر یزد مشخص گردید که این عوامل در 5 دسته‌ی خصوصیات کادر درمان، ویژگی‌های بیمارستان، عوامل اقتصادی، اطلاع‌رسانی و ارتباطات و سایر عوامل مرتبط قرار گرفتند. با توجه به ضرایب همبستگی دبلیوی کندال به‌دست‌آمده در طی 3 مرحله دلفی، همگرایی و تطابق نظرات خبرگان مورد تایید قرار گرفت. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه شاخص‌های زیر‌ساختی، مهارت پرسنل و عوامل اقتصادی از مهم‌ترین شاخص‌های جذب گردشگران درمانی به شهر تاریخی یزد می‌باشد؛ بنابراین پیشنهاد می‌گردد به‌منظور توسعه گردشگری درمانی در شهر یزد این موارد به‌صورت خاص موردتوجه قرار‌گرفته در ساماندهی وضعیت موجود مراکز درمانی به‌کارگیری شوند و سرمایه‌گذاری بر توسعه زیرساخت‌های درمانی متمرکز گردد.

investigation and evaluation of the most important factors affecting non-native medical tourists' reception of the historical city of yazd using delphi technique

background: medical tourism in yazd city has been greatly developed as one of the treatment poles of the country and can be said that this industry has become one of the development axes of yazd city. the purpose of this research is to identify the most important factors influencing the attraction of non-native medical tourists to the historical city of yazd. methods: the current research was of a qualitative type conducted in the fall of 1401. desk research and delphi method were used to collect data. the statistical sample of this study included 41 experts in the fields of treatment, tourism, and urban planning, and these experts were selected based on their related specialties using a snowball method. after studying the theoretical foundations of the research, 41 effective factors in attracting medical tourists were specified from related research texts, and during studying, categorization and editing, 23 indicators were provided to the experts in the form of a questionnaire on a 5-point likert scale, and at the end of the questionnaire, an open question was provided. after analyzing the answers, the results were recorded and a new questionnaire was created for the next stage, which was repeated 3 times. according to the results of the kolmogorov-smirnov test at a significance level of 0.05, the correlation between the factors was analyzed using the w. kendall non-parametric correlation test and the spss 18 software, and the delphi technique was used to achieve the research objectives. results: in the course of data analysis, indicators with an average difference of less than 0.1 were confirmed, indicators with an average of less than 4 were removed, and other indicators were moved to the next stage. after completing 3 stages of the test, 12 factors were identified as the most important factors affecting medical tourism in yazd city, and these factors were placed in 5 categories: characteristics of the treatment staff, characteristics of the hospital, economic factors, giving information and communication, and other related factors. according to w. kendall's correlation coefficients obtained during the 3 delphi steps, the convergence and agreement of experts' opinions were confirmed. conclusion: considering that infrastructure indicators, personnel skills and economic factors are among the most important indicators of attracting medical tourists to the historical city of yazd, it is suggested that to develop medical tourism in yazd city, these items should be taken into consideration in managing the current situation of medical centers; furthermore, investment should focus on the development of medical infrastructure.