چالش‌های فرهنگ ایمنی در بیمارستان‌های آموزشی درمانی: یک مطالعه کیفی در تهران

زمینه و هدف: فرهنگ ایمنی پایه و قسمت غالب ایمنی بیمار بوده و به‌عنوان محور اصلی برنامه‌های ارتقای ایمنی و کیفیت خدمات در نظر گرفته می‌شود؛ هدف این مطالعه تبیین چالش‌های فرهنگ ایمنی در مراکز آموزشی درمانی ایران با رویکرد کیفی بود.روش پژوهش: این پژوهش از نوع رویکرد تحلیل محتوای کیفی قراردادی در سال 1400 انجام گرفت. جامعه موردمطالعه افرادی بودند که سابقه 5 سال مراقبت از بیماران یا کار در واحد ایمنی بیمار و کنترل کیفیت در مراکز آموزشی درمانی وابسته به یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران را داشتند. با نمونه‌گیری گلوله برفی و هدفمند و انجام مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختارمند با 25 مشارکت‌کننده، داده‌های مطالعه به اشباع رسید. برای تحلیل داده‌ها از رویکرد گرانهیم و لاندمن و جهت استحکام پژوهش از معیارهای گوبا و لینکلن استفاده شد. فرایند کدگذاری و تحلیل داده‌های پژوهش هم‌زمان انجام گرفت؛ در پایان، مقولات و زیرمقولات استخراج‌شده، توسط مصاحبه‌شوندگان تائید گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار maxqda 10 انجام گرفت.یافته‌ها: با تحلیل مصاحبه‌ها 331 کد، 7 مقوله و 20 زیرمقوله استخراج شد. کم‌گزارش‌دهی خطاها، ضعف فرهنگ عدم سرزنش، مسائل مربوط به کارکنان، درک پایین از ایمنی بیمار، ضعف حمایت مدیریت از ایمنی بیمار، ضعف کار تیمی بین واحدها و فقدان ارتباطات باز سازمانی، مقولات اصلی یافت شده و مهم‌ترین چالش‌های فرهنگ ایمنی در مراکز آموزشی درمانی بودند.نتیجه‌‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، تدوین برنامه‌های مدون و مستمر آموزشی، تقویت کار تیمی و ارتباطات و اتخاذ رویکردی جامع جهت افزایش حضور همه اعضای تیم درمان در فرایند گزارش‌دهی، تحلیل و اجرای برنامه‌های پیشگیری از خطا، از الزامات بهبود و ارتقای فرهنگ ایمنی و کیفیت خدمت‌رسانی به بیماران هستند. 

challenges of safety culture in educational and medical hospitals: a qualitative study in tehran

background: safety culture is the basis and dominant part of patient’s safety, and is considered as the main axis of safety promotion programs and service quality. the purpose of this study was to explain the challenges of safety culture in iranian educational centers with a qualitative approach.methods: this study was a contractual qualitative content analysis which conducted in 1400. the study population consisted of people who had 5 years of experience in taking care patient or working in the patient’s safety and quality control unit in teaching and medical centers affiliated to tehran university of medical sciences. study data were saturated by purposeful snowball sampling and in-depth and semi-structured interviews with 25 participants. “granheim and landman approaches” and “goba and lincoln criteria” were used to analyze the data and solidify the research. the process of coding and analyzing research data was performed simultaneously; finally, the extracted categories and subcategories were confirmed by the interviewees. maxqda 10 was used to analyze data.results: by analyzing the interviews, 331 codes, 7 categories and 20 subcategories were extracted. lack of reporting errors, poor culture regarding no-blame, staffing issues, low understanding of patient safety, poor management support for patient safety, poor teamwork between units, and lack of open organizational communication were the main categories found and the most important challenges of safety culture in teaching and medical hospitals.conclusion: according to the findings of the research, developing codified and continuous educational programs, strengthening teamwork and communication, adopting a comprehensive approach to increase the presence of all members of the treatment team in the process of reporting, and analyzing and implementing error prevention programs are among the requirements for improving and promoting the safety culture and quality of service to patients.