طراحی و تبیین مدل غنی‌سازی مشاغل با تاکید بر بعد رفتاری کارکنان در سازمان تامین اجتماعی

  زمینه و هدف: غنی سازی شغلی به عنوان یکی از تکنیک های طراحی شغل بر انگیزه بخشی درون شغلی در وظایف و مسئولیت های شغلی تاکید دارد تا بدین طریق به نتایج رفتاری مطلوب دست یافت. هدف این مطالعه طراحی و تبیین مدل غنی سازی مشاغل با تاکید بر بعد رفتاری کارکنان در سازمان تامین اجتماعی بوده‌است.روش پژوهش: روش پژوهش آمیخته و مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی و آزمون معادلات ساختاری در بخش کمی بوده‌است. داده های کیفی بر اساس مصاحبه های نیمه ساختاریافته با روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی از 14 نفر (خبره دانشگاهی و مدیران و معاونین تامین اجتماعی تهران) و داده‌های کمی مبتنی بر پرسشنامه 66 سوالی و در طیف لیکرت 5 گزینه ای در میان 327 نفر از کارکنان سازمان تامین اجتماعی تهران با فرمول کوکران و نمونه‌گیری در دسترس به‌دست‌آمد. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده های کیفی از رویکرد کدگذاری برای تحلیل متن مصاحبه ها و از آزمون sem در نرم افزار2 smart pls  جهت سنجش فرضیه ها استفاده شد.یافته ها: یافته های کیفی ناظر بر مولفه هایی همچون سیاست گذاری های شغلی (توسعه منابع شغلی، توسعه ساختار کارمندیابی، توسعه برند مشاغل، مدیریت وظایف شغلی)؛ گرایش ها به غنی سازی شغلی (غنی سازی در ویژگی های اصلی شغل، غنی سازی در ویژگی های دانشی شغل، غنی سازی در ویژگی های اجتماعی شغل)؛ ادراکات روان شناختی کارکنان از شغل؛ عوامل محیطی (شرایط محیط شغلی، جو سازمانی، جو تیمی، فرهنگ سازمانی، سبک رهبری)؛ و پاسخ های رفتاری (نگرش ها، عملکرد، انگیزشی، رفاه روان شناختی، رفتاری، شناختی)، در ساختار غنی سازی مشاغل بوده‌است. یافته های کمی نیز نشان دادند مولفه های سیاست گذاری های شغلی و عوامل محیطی تاثیر به‌سزایی در پویایی گرایش ها به غنی سازی شغلی دارد. همچنین، گرایش ها به غنی سازی شغلی هم به طورمستقیم و هم غیرمستقیم از طریق ادراکات روان شناختی کارکنان توانسته است مولفه ی پاسخ های رفتاری را متاثر سازد.نتیجه گیری: تاکید پارادایم این پژوهش بر اهمیت نگاه کل گرایانه با قابلیت پویایی به موضوع غنی سازی مشاغل بوده‌است؛ به‌گونه‌ای که، سازمان های بیمه ای جهت افزایش تحقق پذیری غنی سازی مشاغل، نیازمند توجه به 2 عامل سیاست گذاری های شغلی و عوامل محیطی درون سازمانی هستند.   

designing and explaining the model of job enrichment with the emphasis on employee's behavioral dimension in social security organization

background: as a job design technique, job enrichment emphasizes intra-job motivation in job duties and responsibilities to achieve appropriate behavioral outcomes. the present study aims to design and explain a job enrichment model considering the behavioral dimension of employees in social security organization.methods: the research method was conducted based on qualitative content analysis and testing structural equations from quantitative perspective. qualitative data were collected by semi-structured interviews with a purposive judgmental sampling. it was conducted on 14 people (academic experts, managers and deputies of tehran’s social security organization). researchers collected quantitative data by a 66-item questionnaire based on a 5-point likert scale distributed among 327 employees of tehran’s social security organization. it was done through cochran’s formula and convenience sampling method. coding approach was used to analyze qualitative data, and the interview scripts and the sem test in the smart pls 2 package were used to test the hypotheses.results: qualitative findings focused on components such as job policymaking (developing job resource, recruitment structure, and job brand; and job responsibilities’ management); trends in job enrichment (enriching the core job characteristics, job knowledge characteristics, and job social characteristics); employee’s job psychological perceptions; environmental factors (working environment conditions, organization and team’s climate, organizational culture, leadership style); behavioral responses (attitudes, performance, motivation; behavioral, cognitive, psychological well-beings) in the structure of job enrichment. quantitative findings also indicated that the components of job policymaking and environmental factors have a significant effect on the dynamics of trends in job enrichment. trends in job enrichment, in turn, have direct and indirect impacts on the components of behavioral responses through employees’ psychological perceptions.conclusion: this study’s paradigm emphasizes the importance of a holistic view with a dynamic capability for job enrichment. accordingly, 2 factors of job policymaking and intra- organizational environmental factors should be considered by insurance organizations to increase the opportunities for self-realization of job enrichment.