بررسی شاخص‌های ادراکی کیفیت محیطی مراکز درمانی (مطالعه موردی: بخش‌های منتخب یکی از بیمارستان‌های خصوصی یزد)

زمینه و هدف: مکان ها با ایجاد حس آسایش و آرامش و یا غم و اندوه، بر روی خودباوری افراد، اطمینان خاطر، شخصیت و سلامت فردی تاثیر بسزایی دارند. توجه به شاخص های ادراکی کیفیت محیطی، می تواند منجر به تغییرات پایداری در طرح های معماری شود. هدف از این تحقیق، شناخت شاخص های ادراکی کیفیت محیطی مراکز درمانی و استفاده از این شاخص ها، برای ارزیابی کیفیت های فیزیکی - فضایی آن مراکز است. محیط مورد مطالعه تحقیق حاضر، یکی از بیمارستان های خصوصی یزد بود.روش پژوهش: مطالعه حاضر مطالعه‌ای مقطعی بود که در سال 1400 در یکی از بیمارستان های خصوصی یزد انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل بیماران، ملاقات کنندگان و همراهان بیمار و کارکنان بود. تعداد 73 کاربر از بخش مراقبت و بستری کودکان و تعداد 47 کاربر از بخش انتظار بیماران سرپایی، به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته، شامل 27 سوال با طیف 5 گزینه ای لیکرت و 5 سوال جمعیت شناختی بود که روایی آن مورد تائید 10 نفر از متخصصین حوزه معماری و روانشناسی، قرار گرفت. همچنین پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ با مقدار 0/75، تائید گردید. سوالات پرسشنامه شامل 3 بعد از شاخص های ادراکی کیفیت محیط بیمارستان بود. 2 بعد، جنبه های فیزیکی فضاهای خارجی بیمارستان و فضای داخلی بخش های مورد بررسی را ارزیابی می‌کرد و 1 بعد جنبه های اجتماعی را ارزش گذاری می‌نمود. برای تحلیل آماری از روش های توصیفی (فراوانی، میانگین و غیره) و نرم‌افزار spss 26 استفاده گردید.یافته ها: برآیند درصدها در بعد جنبه های فضایی فیزیکی فضاهای خارجی بیمارستان، بخش مراقبت و بستری کودکان، بخش انتظار بیماران سرپایی و در بعد جنبه‌های اجتماعی عملکردی فضاهای بیمارستان، به ترتیب 25 +، 38/38 +، 44/73 + و 36 + درصد به دست آمد.نتیجه گیری: براساس نتایج به‌دست‌آمده، برآیند درصدها در بعد جنبه های فضایی فیزیکی فضاهای خارجی بیمارستان، بخش مراقبت و بستری کودکان، بخش انتظار بیماران سرپایی و در بعد جنبه‌های اجتماعی عملکردی فضاهای بیمارستان، حاکی از وضعیت مطلوب بعد از دید کاربران است.

Evaluation of Perceptual Indicators Regarding Environmental Quality of Medical Centers (Case Study: Selected Wards of One of Yazd's Private Hospitals)

AbstractBackground: Locations, by creating a sense of comfort and peace or sorrow and distress have a great effect on selfconfidence, personality, and personal health. Paying attention to the perceptual indicators of environmental quality can lead to sustainable changes in architectural designs. The aim of this study is to identify perceptual indicators of the environmental quality in medical centers and use these indicators to evaluate the physicalspatial qualities of those centers. The study environment was one the private hospitals in Yazd. Methods: This was a crosssectional study conducted in 2022 in a private hospital in Yazd. The statistical population includes patients, visitors, carers and staff. 73 users from the pediatric care and hospitalization ward and 47 users from the outpatient ward were selected as the statistical sample through convenience sampling. The data collection tool was a researchermade questionnaire consisting of 27 questions with 5 Likert scale options and 5 demographic questions, the validity of which was approved by 10 experts in the field of architecture and psychology. The reliability of the questionnaire was also confirmed by Cronbach #39;s alpha test with a value of 0.75. Questions included 3 dimensions of perceptual indicators regarding the quality of hospital environment. 2 dimensions evaluated the physical aspects of the hospital exterior and interior space of the wards and 1 dimension evaluated social aspects. For statistical analysis, descriptive methods (frequency, mean, etc.) and SPSS 26 software were employed.Results: The outcome of the percentages obtained regarding the dimension of physicalspatial aspects of the hospital #39;s external spaces, pediatric care and hospitalization ward, the outpatient ward and the sociofunctional aspects of hospital spaces, were obtained as + 25, + 38.38, + 44.73, and +36 % respectively.Conclusion: Based on the results, the outcome of the percentages obtained for the dimensions of the physicalspatial aspects of the hospital #39;s external spaces, pediatric care and hospitalization ward, the outpatient ward and the sociofunctional aspects of hospital spaces indicated the favorable status of the dimension from the users #39; point of view.