الگوی ارزیابی حاکمیت نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران: تحلیل مضمون

زمینه و هدف: حاکمیت در سیستم سلامت صرفاً یک دیدگاه، مدل برای عملیاتی کردن یا اجرای خدمات نیست، بلکه یک عنصر کلیدی در برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی فعالیت‌ها برای سلامت و بهداشت بهتر است. هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی ارزیابی حاکمیت نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران بود.روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، توصیفی، از نظر نوع استفاده کاربردی، و از نظر نوع داده‌ها کیفی بود که به روش تحلیل مضمون و با رویکرد قیاسی استقرایی انجام شد. 14 خبره نظام سلامت به روش غیر تصادفی هدفمند انتخاب شدند. برای محاسبه پایایی از پایایی بازآزمون و پایایی کدگذار استفاده شد که مقدار آن‌ها به ترتیب 70 و 87 درصد به‌دست آمد. همچنین برای سنجش روایی محتوای شاخص‌های استخراجی از روش والتز و باسل استفاده شد و مقدار آن 85 درصد محاسبه شد.یافته‌ها: پس از طی مراحل شش‌گانه تحلیل مضمون، 137 مضمون پایه، 15 مضمون سازمان‌دهنده و 5 مضمون فراگیر (پاسخگوئی نظام سلامت، مشارکت نظام سلامت، تدوین سیاست نظام سلامت، ارائه خدمات نظام سلامت، کارائی و کیفیت نظام سلامت) احصاء و در نهایت الگوی ارزیابی حاکمیت نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران طراحی شد. پاسخگوئی سازمانی شامل 7 مضمون، پاسخگوئی اخلاقی 9 مضمون، پاسخگوئی قانونی6 مضمون، پاسخگوئی مالی 8 مضمون پایه است. کارائی و کیفیت شامل 10 مضمون پایه است. اجرا شامل 8 مضمون، جامعیت 4 مضمون، ارائه گزارش 12 مضمون، و شفافیت شامل 6 مضمون پایه است. سیاست ساختاری شامل 23 مضمون، سیاست شمول اجتماعی و عدالت 6 مضمون، و سیاست مالی شامل 11مضمون پایه است. خدمات پزشکی شامل 4 مضمون، خدمات مالی 7 مضمون، خدمات انسانی و حقوق بشر 9 مضمون، و خدمات اطلاعاتی و فناوری شامل 7 مضمون پایه است. در این الگو، مشارکت و تدوین سیاست به عنوان ورودی و پاسخگوئی، کارائی و کیفیت و ارائه خدمات به عنوان خروجی بودند.نتیجه‌گیری: مبهم بودن تعریف همکاری بین‌بخشی مناسب، عدم شایسته‌سالاری، صنفی نگری، تضاد منافع، عدم استفاده از رویکرد سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد و خِرَد جمعی از معایب الگوی حاکمیت فعلی است. همچنین، هزینه درمان پرداختی توسط مردم زیاد است.

A Pattern for Assessing the Health System Governance in the Islamic Republic of Iran: A Thematic Analysis

AbstractBackground: Governance in the health system is not just a vision, or a model for delivering services, but a key element in planning, implementing and evaluating activities to improve health. The main purpose of this study was to design a pattern for assessing Iran #39;s Health System Governance.Methods: The present study was descriptive in terms of purpose, qualitative in terms of application, and qualitative in terms of data type, which was conducted based on thematic analysis and deductiveinductive approach. 14 health system experts were selected through nonrandompurposive sampling. To calculate reliability, testretest reliability and coder reliability were used, which were 70 and 87 %, respectively. Also, Waltz and Basel method was used to assess the content validity of the extracted indices which was 85 %.Results: After 6 stages of thematic analysis, 137 basic themes, 15 organizing themes and 5 comprehensive themes (health system accountability, health system participation, health system policy formulation, health system service provision, health system efficiency and quality) were obtained, and finally, a model for assessing the governance of the health system in the Islamic Republic of Iran was designed. Organizational accountability included 7 themes, ethical accountability, 9, and legal accountability included 6 .Financial accountability included 8 basic themes, and efficiency and quality, 10 basic themes. Implementation included 8 themes, comprehensiveness, 4, reporting, 12, and transparency, 6. Structural policy included 23 themes, social inclusion and justice policy, 6, and fiscal policy included 11 basic themes. Medical services included 4 themes, financial services, 7, human services and human rights, 9, and information and technology services included 7 basic themes. In this pattern, participation and policy formulation were considered input, and accountability, efficiency and quality and service delivery were considered output.Conclusion: Lack of a clear definition for an appropriate interdepartmental cooperation, Lack of meritocracy, having a guild oriented attitude, conflict of interests, not using a policymaking approach based on a collective evidence and wisdom are among the shortcomings of the current health system governance. In addition, healthcare costs imposed on people are too high.