الگوی پیشنهادی مدیریت خدمات دندانپزشکی برای ایران

زمینه و هدف: سلامت دهان جزو لاینفک سلامت عمومی و یکی از لازمه‌های زندگی خوب به شمار می‌آید. برخورداری از دهان و دندان‌های سالم نیازمند مراقبت‌های فردی، تدوین و اجرای برنامه‌های مداخله‌ای در سطح جامعه و مراقبت‌های حرفه‌ای است. هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی مدیریت خدمات دندانپزشکی برای ایران بود.روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش اجرا جزو تحقیقات توصیفی و از نظر نوع شناسی توصیفی در زمره پژوهش‌های پیمایشی بود. جامعه آماری مورد نظر افراد خبره دندانپزشکی بودند. برای انجام مطالعه از میان سیاستگذاران، برنامه‌ریزان، مدیران، اساتید دانشگاه و کارکنان حوزه خدمات دندانپزشکی کشور، خبرگان دندانپزشکی با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند جهت انجام مصاحبه‌های عمیق به روش گراندد تئوری برای گردآوری شاخص‌های مدیریت خدمات دندانپزشکی جهت ارائه مدل مناسب انتخاب شدند. متن مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری، عبارت به عبارت و جمله به جمله، به روش تحلیل مقایسه‌ای مداوم مورد بررسی قرار گرفت. برای تحلیل، روش نظریه مبنایی مورد استفاده قرار گرفت و داده‌های گردآوری شده در 3 مرحله کدگذاری شدند. جهت سنجش روایی محتوا در مصاحبه ها از روش بازخورد مشارکت کنندگان و دریافت نظرات همکاران استفاده شد. برای اطمینان از پایایی در مصاحبه‌ها از 2 روش بازآزمون و 2 کدگذار استفاده شد. در این مطالعه از روش دلفی در بخش طراحی مدل استفاده شد.یافته‌ها: بر اساس مدل به دست آمده 29 عامل در مدیریت خدمات دندانپزشکی موثر بودند. شاخص های به دست آمده وارد نظرسنجی دلفی شدند. طی مراحل دلفی در مورد 29 شاخص اجماع حاصل گردید و در 5 بٌعد (مولفه) شامل برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت، نظارت و کنترل دسته بندی شدند.نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که الگویی با 5 مولفه برای مدیریت خدمات دندانپزشکی کشور ایران مناسب می‌باشد و برنامه ریزان و سیاستگذاران بخش سلامت می‌توانند در راستای بهبود ارائه خدمات دندانپزشکی از آن استفاده نمایند.

A Proposed Model for Dental Services Management in Iran

Background: Oral health is an integral part of general health and one of the necessities of a good life. Having a healthy mouth and teeth requires individual care, the development and implementation of communitybased intervention programs, and professional care. The purpose of this study was to design a model for the management of dental services in Iran. Methods: This was an applied research in terms of purpose, descriptive in terms of implementation method, and a survey research in terms of descriptive typology. The statistical population included dental experts. To conduct the study among policy makers, planners, managers, university professors and the staff of the dental services, dental experts were chosen using purposive nonprobability sampling for indepth interviews based on grounded theory method to collect indicators of dental services management for providing a suitable selection model. To reach theoretical saturation, the text of the interviews was analyzed, phrase by phrase and sentence by sentence, through constant comparative analysis. For analysis, the grounded theory method was used, and the collected data were coded in 3 steps. In order to assess the validity of the research regarding interviews, the participants #39; feedback and the opinions of colleagues were used. To ensure the reliability of the interviews, 2 methods of testretest and double coding were used. In this study, Delphi method was used in designing the model.Results: According to the obtained model, 29 factors were effective in managing dental services. The obtained indicators were included in the Delphi survey. During the Delphi stages, consensus was reached on 29 indicators which were classified into 5 dimensions (components) including planning, organizing, mobilizing of resources and facilities, guiding, monitoring and controlling.Conclusion: The results of the study showed that a 5component model is suitable for the management of dental services in Iran, and health planners and policy makers can use it to improve the delivery of dental services.