تحلیل سلسله مراتبی فازی مولفه‌های حکمرانی خوب برای سیاستگذاری نظام سلامت در جمهوری اسلامی ایران

زمینه و هدف: حکمرانی خوب در دو دهه اخیر توجه محافل علمی و بین المللی جهان را به خود معطوف نموده است. نوعی حکمرانی که متعهد به حمایت و ارتقاء سلامت انسان است. برای تحقق حکمرانی خوب مولفه‌هایی مشخص شده‌اند که بی‌شک آگاهی از وزن و اهمیت هر مولفه برای دست یافتن به نتایج مطلوب در سیاستگذاری نظام سلامت ایران ضروری است. هدف مطالعه، تحلیل سلسله مراتبی فازی مولفه‌های حکمرانی خوب در سیاستگذاری نظام سلامت ایران بود.روش پژوهش: این تحقیق از نظر هدفگذاری و از لحاظ روش شناسی توصیفی -پیمایشی بود. از روش چند مرحله‌ای طبقه‌ای و در دسترس بودن به منظور نمونه گیری و از قاعده اشباع نظری برای تعیین حجم نمونه استفاده شد. به منظور تعریف و تبیین مفهوم مولفه‌های حکمرانی خوب و سیاستگذاری سلامت از روش کتابخانه‌ای و مرور منابع مرجع استفاده گردید. از روش پیمایشی با ابزار چک لیست (محقق ساخت (مقایسات زوجی)) از 100 نفر از مدیران و کارشناسان ستادی در وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی گلستان، مازندران و نیشابور نظرخواهی گردید. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی بهبود یافته چانگ و نرم افزار expert choice استفاده شد. یافته‌ها: از بین مولفه‌های حکمرانی خوب (برای فرایند سیاستگذاری نظام سلامت ایران) بیشترین اهمیت به مولفه حاکمیت قانون تعلق گرفت. پس از حاکمیت قانون، اجماع محوری و وفاق، شفافیت، پاسخگویی، عدالت و انصاف، اثربخشی و کارایی و اخلاق در رتبه‌های بعدی قرار داشتند.نتیجه گیری: حکمرانی خوب روایتی نو از مفاهیمی همچون دموکراسی، حقوق بشر و عدالت است تا اهداف توسعه انسانی با محوریت مردم دنبال شود. رتبه‌های به‌دست‌آمده از تحلیل‌های این تحقیق نشان دهنده نیاز توجه بیشتر به حاکمیت قانون در چرخه سیاستگذاری سلامت است. پیشنهاد می‌شود که در طراحی بخش سلامت برنامه هفتم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به راهکارهای اجرایی برای تقویت مولفه‌های حکمرانی خوب به ترتیب اهمیت توجه شود.

Fuzzy Analytical Hierarchy Process (AHP) of Good Governance Components for Health System Policy-Making in the Islamic Republic of Iran

Background: Good governance in the last two decades attracted the attention of scientific and international circles around the world. It is a type of governance that is committed to supporting and promoting human health. In order to achieve good governance, components have been identified that knowledge of the weight and importance of each component is undoubtedly necessary to achieve the desired results in the policymaking of the Iranian health system.Methods: This research is descriptivesurvey in terms of goal setting and methodology. The multistage stratification and availability method was used for sampling and the theoretical saturation rule was used to determine the sample size. In order to define and explain the concept of components of good governance and health policymaking, the library method and review of reference sources were used. 100 survey managers and experts in the Ministry of Health and Golestan, Mazandaran and Neishabour Universities of Medical Sciences were interviewed using a survey method and using a checklist tool (researchermade (pairwise comparisons)). To analyze the data, Changchr('39')s improved fuzzy AHP method and Expert choice software were used.Results: Among the components of good governance (for the policymaking process of the Iranian health system), the rule of law included the most important component. After the rule of law, consensus and agreement, transparency, accountability, justice and fairness, effectiveness and efficiency and ethics were in the next ranks.Conclusion: Good governance is a new narrative of concepts such as democracy, human rights and justice to pursue peoplecentered human development goals. The rankings obtained from the analyses of this research indicate the need to pay more attention to the rule of law in the health policymaking cycle. It is suggested that in designing the health sector of the seventh economic, social and cultural development plan, executive strategies are paid attention to strengthening the components of good governance, respectively.