شناسایی و رتبه‌بندی علل عدم مراجعه بیماران از سطح یک به سطح دو در نظام ارجاع الکترونیک استان گلستان در سال 1398

زمینه و هدف: بخش دولتی نظام مراقبت سلامت، ایجاد عدالت و امکان دسترسی افراد نیازمند به خدمات تخصصی‌تر را از طریق نظام ارجاع میسر می‌سازد. اگر چالش‌های نظام ارجاع به موقع شناسایی و مورد مداخله متناسب قرار نگیرد، این سیستم مطمئناً کارایی و اثربخشی لازم را نخواهد داشت. این مطالعه با هدف شناسایی و رتبه بندی دلایل عدم مراجعه بیماران سرپایی سطح یک به سطح دو در نظام ارجاع الکترونیک استان گلستان در سال 1398 انجام شد.روش پژوهش: نوع مطالعه توصیفی به روش مقطعی بود. 431 بیمار سرپایی از بیمارستان‌های پایلوت نظام ارجاع الکترونیک در استان گلستان که علی‌رغم نوبت‌گیری توسط سیستم، به متخصص تعیین شده در سطح دو مراجعه نکردند، با روش نمونه گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب و از طریق اطلاعات ثبت شده در سیستم و با روش نمونه گیری سیتماتیک وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه، جمع‌آوری و با روش‌های آمار توصیفی و آزمون فریدمن در نرم افزار 23spss تحلیل گردید.یافته‌ها: مهمترین دلایل عدم مراجعه بیماران از سطح یک به سطح دو در نظام ارجاع الکترونیک، به ترتیب داشتن یک پزشک معتمد و آشنا، عدم امکان پرداخت هزینه ویزیت متخصص و بالا بودن هزینه‌های ایاب و ذهاب از منزل تا پزشک متخصص تعیین‌شده، جنسیت پزشک متخصص و عدم راهنمایی لازم در مورد ارجاع به پزشک متخصص توسط مرکز ارجاع‌دهنده بود. رتبه دلایل عدم مراجعه مطرح شده توسط بیماران با یکدیگر متفاوت بود (0/001 > p).نتیجه‌گیری: افزایش اعتماد مردم به پزشکان متخصص شاغل در نظام ارجاع الکترونیک و رایگان نمودن خدمات تخصصی برای بیماران بی‌بضاعت می‌تواند منجر به بهبود وضعیت موجود گردد. افزایش آگاهی بیماران جهت استفاده از خدمات تخصصی سطح دو از طریق رسانه‌های عمومی می‌تواند به بهره‌مندی بیماران از این خدمات کمک نماید.

Identification and Ranking of the Reasons for not Referring Patients from Level 1 to Level 2 through Electronic Referral System of Golestan Province in 2019

Background: The public sector of the health care system provides justice and access for all people who need more specialized services through the referral system. If the challenges of the referral system are not identified and addressed promptly, the system will not be efficient and effective. The purpose of this study was to rank the reasons for nonreferral of outpatient level 1 to level 2 in the electronic referral system of Golestan province in 2019.Methods: In this descriptive and crosssectional study, 431 outpatients participated from the pilot hospitals of the ereferral system in Golestan province, who did not refer to the level 2 specialist despite that an appointment was set by the system. The participants were selected using a stratified random sampling method. Data were collected using a questionnaire and analyzed by descriptive statistics and Friedman test in SPSS 23 software.Results: The most important reasons for patients who were not referred from level 1 to level 2 in the electronic referral system included the presence of a trusted and familiar physician, inability to pay the visit of a specialist, and high cost of transportation from home to the designated specialist, respectively. The gender of the specialist physician and lack of guidance on referral to the specialist physician were indicated by the referral center. Patients ranked the reasons of not referring to the specialist differently (P < 0.001).Conclusions: The current status can be improved by increasing the public confidence in specialized physicians working in the electronic referral system and making the specialized services free for the poor patients. Furthermore, raising the patientchr('39')s awareness about using Level 2 specialized services through the mass media can help patients to benefit from these services.