ویژگی‌های مدیران شایسته از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه

زمینه و هدف: شایستگی، مجموعه دانش، مهارت، ویژگی‌های شخصیتی، علایق، تجربه‌ها و توانمندی‌های مرتبط با شغل است که دارنده آن‌ها را قادر می‌سازد در سطحی بالاتر از حد متوسط به انجام وظایف و مسئولیت‌ها بپردازد. ازآنجا که قرآن کریم و روایات بر اصل انتخاب شایسته‌ترین افراد با توجه به شایستگی‌ها و معیارهای مشخص تاکید نموده است، لزوم تعریف شایستگی‌های مورد نیاز برای انتخاب مدیران کارا و توانمند احساس می‌گردد. بر این اساس بر آن شدیم تا با بررسی منابع ارزشمند قرآن و نهج‌البلاغه به‌طور هم‌زمان شایستگی‌های عمومی و تخصصی مدیران را استخراج نماییم.روش پژوهش: مطالعه کیفی حاضر از نظر هدف، توسعه‌ای است، که در آن از روش تحقیق تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی و هدایت‌شده متن قرآن کریم و نهج‌البلاغه برای جمع‌آوری و تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها استفاده شده است و با رویکرد قرآنی - روایی به بررسی موضوع و استخراج ویژگی‌های مدیران شایسته پرداخته است.یافته‌ها: پس از استخراج کلیه مفاهیم (354 مفهوم) و طبقه بندی آن‌ها در نهایت به 21 عنوان شایستگی منتج شد و آن‌ها در طبقه‌بندی‌های متوالی (3 مرحله کدگذاری، آماده‌سازی و تلخیص) در 2 گروه شایستگی‌های عمومی و تخصصی قرارداده شد.نتیجه‌گیری: در نتیجه با توجه به موازین اسلامی در انتخاب مدیران جامعه اسلامی باید علاوه بر توجه به این شایستگی‌ها، با نگرش سیستمی به آن‌ها توجه نمود.

Characteristics of Competent Managers from the Perspective of Quran and Nahj al-Balaghah

Background: Competency is a set of jobrelated knowledge, skills, personality traits, interests, and experiences that enable the holder to perform tasks and responsibilities at an aboveaverage level. Since the Holy Quran and hadiths emphasize the principle of selecting the most competent people according to specific characteristics and skills, there is a need to define the needed competencies for selecting efficient and capable managers. Based on this, the general and specialized competencies of managers were extracted from the valuable sources including the Quran and Nahj alBalagha.Method: In this qualitative developmental study, the qualitative content analysis research method was conducted to investigate the texts of the Holy Quran and Nahj alBalagha using a Quranicnarrative approach to extract the characteristics of competent managers.Results: After extracting all concepts (354) and classifying them, we finally achieved 21 competencies and placed them in consecutive classifications (3 stages of codification, preparation, and summarization) in 2 groups of general and specialized competencies.Conclusion: According to the Islamic criteria in selecting managers of an Islamic society, these competencies should be considered using a systemic approach.