ارزیابی کارایی نظام سلامت در ایران نسبت به کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها

زمینه و هدف: بخش سلامت از مهمترین بخش‌های خدماتی و یکی از شاخص‌‌های توسعه و رفاه اجتماعی است. هدف از این مطالعه ارزیابی کارایی نظام سلامت ایران نسبت به کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی می‌باشد. روش پژوهش: در این مطالعه از روش تحلیل پوششی داده‌ها برای ارزیابی کارایی استفاد شد. تمام کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به همراه ایران (36 کشور) به عنوان یک واحد تصمیم گیرنده در تحلیل به حساب آمدند. ستاده‌ها، امید به زندگی در زمان تولد و نرخ بقاء نوزاد و ورودی‌ها، سرانه مخارج سلامت، تعداد پزشکان و تعداد تخت‌های بیمارستانی در نظر گرفته شد. از نرم افزار dea solver برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: کاراترین کشورها در زمینه نظام سلامت، کانادا، شیلی، استونی، ایسلند، ایرلند، رژیم اشغالگر قدس، ژاپن، کره جنوبی، لتونی، لوکزامبورگ، مکزیک، اسلونی، اسپانیا، سوییس، ترکیه و ایران هستند که ناکارایی آن با استفاده از مدل خروجی محور محاسبه شد. ناکاراترین کشورها نیز شامل پرتغال، آلمان، ایالات متحده، لهستان، چک، اسلواکی و مجارستان بوده است. نتیجه گیری: نظام سلامت ایران نسبت به کشورهای مورد مطالعه کارایی کامل داشت و نشان دهنده این بود که از حیث امید به زندگی و نرخ بقاء نوزادان (2 شاخص بسیار مهم نظام سلامت) ایران به نسبت ورودی‌های خود یعنی مخارج سلامت، نسبت پزشکان و تخت بیمارستان، نسبتاً مناسب عمل کرده است. با این حال نظام سلامت ایران بیشتر به دلیل میزان کم ورودی (پزشک و تخت بیمارستانی) با ستاده مشابه با دیگر کشورها (امید به زندگی و نرخ بقاء نوزادان) در این روش کارا تشخیص داده شد. از سوی دیگر، همه گیری ویروس کرونا نشان داد نظام‌های سلامت کشورها باید برای اینگونه بیماری‌ها آمادگی داشته و قابلیت افزایش تخت بیمارستانی، پزشکان و دیگر ورودی‌های نظام سلامت را داشته باشند.

Comparing Iran's Healthcare System Efficiency with OECD Countries Using Data Envelopment Analysis

Background: The health sector is one of the most important service sectors and one of the indicators of development and social welfare. The aim of this study is to evaluate the efficiency of Iranchr('39')s health system compared to developed countries.Methods: This study used data envelopment analysis to evaluate efficiency. All members of the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD), along with Iran, were considered as the decision units in the analysis. Outputs are life expectancy at birth and infant mortality rate; and inputs are health expenditure, number of physicians, and number of hospital beds. DEA Solver software was used for the analysis.Results: The most efficient countries in terms of the health system are Canada, Chile, Estonia, Iceland, Ireland, Israel, Japan, South Korea, Latvia, Luxembourg, Mexico, Slovenia, Spain, Switzerland, Turkey, and Iran. Their inefficiency was calculated using the axial output model. The most inefficient countries were Portugal, Germany, the United States, Poland, the Czech Republic, Slovakia and Hungary.Conclusion: Iranchr('39')s health system was found efficient, which showed that in terms of life expectancy and infant mortality rate (2 important markers of the health system), Iran performed efficiently comparing to its inputs, health expenditures, physicians, and the hospital bed. However, the Iranian health system was more efficient in this method due to the fewer inputs (physician and hospital bed) with similar outputs to other countries (life expectancy and infant mortality rate). On the other hand, the outbreak of the coronavirus showed that the health systems of the countries should be prepared for such pandemics and be able to increase the number of hospital beds, physicians, and other health system inputs.