نقش دولت در توسعه گردشگری با تاکید بر سیاست‌های اقتصادی

صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از سودآورترین صنایع خدماتی جهان، اولویت درآمد اقتصادی در کشورهای بسیاری است. در این مقاله، با توجه به اهمیت جایگاه کلیدی دولت در اقتصاد به‌دلیل اینکه دولت بازیگر اصلی در فرآیند سیاسی توسعه گردشگری است، نقش سیاست‌های اقتصادی آن بررسی می‌شود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، از نوع کاربردی؛ ازلحاظ روش انجام، از نوع توصیفی - تحلیلی و ازلحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، از نوع پیمایشی و روش مقطعی بوده و از مصاحبه به‌عنوان ابزار جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده است. منابع اطلاعاتی استفاده‌شده در این روش، مبانی نظری، پیشینه تحقیق، مشاهدات، مستندات، مصاحبه‌های عمیق با صاحب‌نظران، مدیران و کارشناسان باتجربه هستند. جامعه آماری بررسی‌شده شامل تمامی دست‌اندرکاران حوزه صنعت گردشگری است. نمونه آماری مصاحبه‌شده مشتمل بر 30 نفر از صاحب‌نظران علمی دانشگاهی و خبرگان در امر سیاست‌گذاری گردشگری و اقتصاد ایران بوده است. روش‌های نمونه‌گیری استفاده‌شده برای مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته با افراد مصاحبه‌شونده، روش نمونه‌گیری هدفمند قضاوتی و روش گلوله‌برفی هستند و تا مرحله اشباع نظری در موضوع مقاله انجام می‌شوند. تحلیل ساختاری بررسی ساختار عاملی بین متغیرهای مرتبه دوم بر متغیرهای مرتبه اول نشان می‌دهد ساختار عاملی بین متغیر مرتبه دوم توسعه گردشگری با متغیرهای مرتبه اول (توسعه کارآفرینی و فرصت‌های شغلی، رقابت بین مناطق مستعد، سرمایه‌گذاری دولت در بخش گردشگری، سیاست‌گذاری اقتصادی دولت در زمینه گردشگری، مشارکت حداکثری جامعه و بخش خصوصی) روابط علّی معناداری دارند. در رابطۀ متغیر مرتبه دوم (توسعه گردشگری) با متغیر مرتبه اول، سیاست‌گذاری اقتصادی دولت در زمینه گردشگری (89/0=b) و رقابت بین مناطق مستعد (60/0=b) به‌ترتیب، در رتبه نخست و آخر قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهند مولفه سیاست‌گذاری اقتصادی دولت در زمینه گردشگری با ضریب 89/0، مولفه توسعه کارآفرینی و فرصت‌های اشتغال با ضریب 88/0 و مولفه سرمایه‌گذاری دولت در بخش گردشگری با ضریب 83/0 بیشترین تاثیر را در توسعه گردشگری در ایران دارند. همچنین مولفه مشارکت حداکثری جامعه و بخش خصوصی با ضریب 66/0 و مولفه رقابت بین مناطق مستعد با ضریب 60/0 کمترین تاثیر را در ارتقا و توسعه گردشگری دارند.

the role of the government in tourism development with an emphasis on economic policies

the tourism industry, as one of the most profitable service industries in the world, is the priority of the economic income of many countries. in this article, due to the importance of the key position of the government in the economy and because the government is the main player in the political process of tourism development, the role of its economic policies is examined. in terms of purpose, this research is of applied type, in terms of conducting method, it is of descriptive-analytical type, and in terms of data collection method, it is survey type. the cross-sectional method and interview are used as data collection tools. the sources of information used in this method are theoretical foundations, research background, observations, documents, and in-depth interviews with experienced managers and experts. the statistical population under investigation is all those involved in the field of the tourism industry. the statistical sample interviewed was 30 academic experts, experts in tourism policy and iran’s economy. the sampling method used for the in-depth semi-structured interview with the interviewees was the judgmental purposeful sampling method and the snowball method, and it is carried out until the theoretical saturation stage in the subject of the article. structural analysis of examining the factor structure between the second-order variables and the first-order variables shows that the second-order variable (tourism development) and the first-order variables (entrepreneurship development and job opportunities, competition between potential areas, government investment in the tourism sector, economic policies of the government in the field of tourism, maximum participation of society and the private sector) have significant causal relationships. in the relationship between the second-order variable (tourism development) and the first-order variable, the government’s economic policy in the field of tourism (b=0.89) and competition between susceptible regions (b=0.60) were identified as the first and last rank respectively. the results show that the government’s economic policy component in the field of tourism with a coefficient of 0.89, the component of entrepreneurship development and employment opportunities with a coefficient of 0.88, and the component of government investment in the tourism sector with a coefficient of 0.83 have the greatest impact on the development of tourism in iran. have. furthermore, the component of the maximum participation of the community and the private sector with a coefficient of 0.66, and the component of competition between susceptible areas with a coefficient of 0.60 have the least effect on the promotion and development of tourism.