برآورد ظرفیت مالیات عایدی سرمایه املاک مسکونی در شهر اصفهان (مطالعه موردی: مناطق منتخب شهرداری اصفهان)

یکی از کارکردهای مالیات عایدی سرمایه تنظیم رفتار عاملان اقتصادی در بازار مسکن است. این مالیات باعث می‌شود بخشی از تقاضای سفته‌بازی در بازار مسکن به‌دلیل جنبه سرمایه‌ای دارایی مسکن (نه جنبه مصرفی آن) از بین برود. پژوهش حاضر با هدف برآورد ظرفیت مالیات عایدی سرمایه واحدهای مسکونی شهر اصفهان انجام گرفته است. برای این منظور ابتدا الگوی مالیات‌ستانی تدوین شده و سپس یک الگوی ریاضی برای برآوردی از میزان ظرفیت درآمد مالیاتی مالیات عایدی سرمایه واحدهای مسکونی شهر اصفهان طراحی شده است. در مدل ارائه‌شده، متغیرهای قیمت فروش، تعداد معاملات واحدهای مسکونی، دوره نگهداری واحد مسکونی، متوسط رشد سالانه قیمت مسکن، نرخ مالیات عایدی سرمایه و تابع توزیع و تجمعی احتمال دوره نگهداری مسکن لحاظ شده‌اند. برآورد الگو با استفاده از نرم‌افزار r و انجام 32 خط کدنویسی صورت گرفته است. از بین همه برآوردها کمترین برآورد بیان‌کننده درآمد مالیاتی حدود 350 میلیارد تومان و بیشترین برآورد نشان‌دهنده درآمد مالیاتی حدود 1000 میلیارد تومان است. نتایج نشان می‌دهند نخست، تعداد معاملات تاثیر مستقیمی بر میزان مالیات عایدی سرمایه دارد. دوم، ظرفیت درآمد مالیاتی مالیات عایدی سرمایه در کوتاه‌مدت بیشتر از میان‌مدت است. به عبارتی در کوتاه‌مدت به‌دلیل اینکه عوامل اقتصادی هنوز واکنش نشان نمی‌دهند مالیات عایدی سرمایه بیشتر است؛ اما در بلند‌مدت به‌دلیل تعدیل رفتارها، مقدار مالیات عایدی سرمایه به‌دلیل محبوس‌شدن دارایی‌ها کاهش می‌یابد. این اثر چیزی است که در ادبیات مالیه عمومی با عنوان اثر قفل‌شدگی از آن یاد می‌کنند.

estimating capacity of capital gains tax on residential units in isfahan city (case study: selected municipal areas of isfahan)

capital gains tax is capable to regulate the behavior of economic agents in the housing market. this kind of tax could drive some speculative uses out of the housing market. this study aims to determine the capacity of capital gains tax on residential units in isfahan city. for this purpose, a taxation model is promoted, then, a calculation model for estimating capital gains tax capacity on residential units in isfahan city has been designed. in this model, there have been used several variables such as sales prices, the number of residential units, the maintenance period of the residential unit, the average annual growth of the housing price, the tax rate on capital gains, and the probability density function and its cumulative one of the maintenance period. the model was calculated by using r software and doing 32 lines of code. the lowest tax capacity estimation is about 350 billion tomans and the highest one is about 1000 billion tomans. the results show that firstly, the number of transactions has a direct effect on the capital gain tax capacity. secondly, the revenue from capital gains tax in the short run is much larger than in the medium period. in other words, in the short term, because economic factors don’t still adjust, capital gains tax yields more revenue, but in the long term by adjusting the behavior of house owners, tax revenues vanished. this effect in public finance literature is called the lock-in effect.