الگوی فضایی عوامل موثر در شکل‌گیری پهنه‌های فقر (مورد مطالعه: شهر خرم‌آباد)

یکی از معضلات شهرهای درحال توسعه، شکل‌گیری طبقه‌ای از جوامع انسانی فقیر است. پدیده‌ فقر در شهرها پیامدهای منفی کالبدی، اقتصادی و اجتماعی برای شهر و ساکنان به دنبال دارد؛ بنابراین، شناسایی الگوی توزیع فقر کمک موثری به مدیران و برنامه‌ریزان شهری و جلوگیری از گسترش آن خواهد بود. هدف از این پژوهش، ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖ پهنه‌های ﻓﻘﺮ و ﺗﺒﻠﻮر ﻓﻀﺎﯾﯽ آن در شهر خرم‌آباد است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی‌تحلیلی است. شاخص‌های پژوهش از داده‌های مربوط به بلوک‌های آماری شهر خرم‌آباد در سال 1395مرکز آمار ایران استخراج شده‌اند. برای بی‌مقیاس‌سازی شاخص‌ها از روش فازی و برای سنجش وضعیت فقر از روش تحلیل عاملی استفاده شده است. ابتدا شاخص‌های فقر، محاسبه و سپس برای کاهش تعداد شاخص‌های موثر در فقر و تشکیل ساختاری جدید، از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. برای انجام تحلیل فضایی، از روش لکه‌های داغ استفاده و با شاخص موران، خودهمبستگی فضایی میزان فقر محاسبه شد. نتایج نشان دادند در مجموع پهنه‌های فقر 57.57 درصد از بلوک‌های شهر، 55.68 درصد از مساحت شهر، 65.58 درصد از جمعیت و پهنه‌های رفاه، 11.15 درصد از بلوک‌های شهری، 10.93 درصد از مساحت شهر و 4.85 درصد از جمعیت خرم‌آباد را دربرگرفته است. همچنین، مشخص شد الگوی فضایی فقر در خرم‌آباد به‌صورت خوشه‌ای است.

Spatial pattern of factors influencing the formation of poverty zones (Case Study: Khorramabad City)

one of the problems in developing cities is developing a class of poor human societies. the poverty phenomenon in cities has negative effects on physical, economic, social, city, and residents. therefore, recognition of the poverty distribution pattern will help managers and urban planners and prevent it from spreading. the purpose of this study is to identify the area of poverty and its spatial in Khorramabad city. the present study is applicable in terms of practical purpose and terms of the descriptiveanalytical method. The research indices are extracted from the data of the statistical blocks from Khorramabad city in the 2016 Iran Statistical Center. to scale the indicators, the fuzzy method has been used to measure the poverty situation by factor analysis method. first, the indexes of poverty were calculated and then used to reduce the number of indexes in poverty and form a new structure for them from exploratory factor analysis. Hot spots were used to perform spatial analysis. using the Moran index in Geoda software, the spatial correlation of the city poverty was determined in the study area. the results showed that in the total area of poverty 57.57% of urban blocks, 55.68% of the urban area and 65.58% of population and Welfare zones has covered 11.15% of urban blocks, 10.93% of urban areas, and 4.85% of the Khorramabad population.